تعیین ارزش غذایی ضایعات بوجاری بذر چغندرقند و استفاده از آن در جیره بره های نر پرواری نژاد شال

استفاده از ضایعات کشاورزی در تغذیه دام، علاوه بر کاهش هزینه تولید، مشکل کمبود خوراک را نیز کاهش می دهد. به همین منظور جهت استفاده از ضایعات بوجاری بذر چغندرقند در تغذیه بره های پرواری، ترکیبات شیمیایی ، ضریب هضمی ( با استفاده از حیوان زنده و آزمایشگاهی)، تجزیه پذیری( با روش کیسه نایلونی)، ظرفیت تولید گاز( تکنیک گاز) تعیین شد. میانگین ترکیب شیمیایی به روش تجزیه تقریبی برای ماده خشک، ماده آلی، پروتئین خام، الیاف خام، چربی خام، عصاره عاری از ازت و خاکستر خام به ترتیب برایر 7/92، 2/65، 5/14، 5/32، 3/1، 9/16 و 5/27 درصد بود. ضرایب هضمی ماده خشک و سایر مواد مغذی آن با حیوان زنده و با استفاده از یونجه به عنوان خوراک پایه ( روش تفاضلی) برای ماده خشک ، ماده آلی، پروتئین خام، الیاف خام، چربی خام و عصاره عاری از ازت به ترتیب برابر 7/40، 2/54، 9/64، 6/71، 3/78 و 10 درصد بود. ضرایب هضمی ماده خشک، ماده آلی و ماده آلی در ماده خشک domd یا (d- value) به روش آزمایشگاهی به ترتیب برابر 5/47، 7/46 و 8/33 درصد بود. میانگین تجزیه پذیری ماده خشک به روش کیسه نایلونی برای نرخ عبور از شکمبه 2 و 5 درصد در ساعت برابر 56 و 48 درصد و برای ماده آلی معادل 51 و 43 درصد محاسبه شدند. حجم گاز تولیدی پس از 24 ساعت 8/10 میلی لیتر( بر اساس 200 میلی گرم ماده خشک) و 3/13 درصد بود. میزان قابلیت هضم ماده آلی با این روش 414 گرم در کیلوگرم ماده خشک بود. مجموع مواد مغذی قابل هضم (tdn) 37 درصد بود و نیز انرژی متابولیسم با روش معادلات موجود در روشهای tdn، domd و تکنیک گاز به ترتیب 1328، 1270 و 914 کیلوکالری در کیلوگرم ماده خشک برآورد شدند. جهت استفاده از سطوح مختلف ضایعات در جیره بره های نر پرواری آزمایی با 36 نژاد شال به مدت 100 روز در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با جیره های حاوی صفر ( شاهد)، 8، 16 و 32 درصد ضایعات بر اساس ماده خشک در سه گروه وزنی ( بلوک ) انجام شد. میانگین افزایش وزن روزانه بره ها با جیره های مذکور به ترتیب209، 204، 213 و 212 گرم بود (p>0/05) از نظر اقتصادی افزودن ضایعات به جیره های فوق هزینه خوراک را کاهش داد. این نتایج نشان می دهد که می توان از ضایعات بوجاری بذر چغندرقند تامیزان 32 درصد در جیره بره های نر پرواری استفاده کرد.