بررسی اثر آب خروجی استخرهای دو منظوره بر حاصلخیزی خاک محصولات کشاورزی ...

به منظور بررسی تاثیر آب خروجی استخرهای پرورش ماهی بر حاصلخیزی خاک مزارع و اثرات کمی و کیفی آن در رشد و عملکرد یونجه و سیب زمینی تحقیقی انجام شد. این تحقیق در مزرعه ویسی واقع در شهرستان قروه کردستان در سال 1378در قطعه زمینی که قبل از کاشت و نیز در طی دوره آزمایش تحت هیچ نوع کوددهی ( شیمیایی و آلی) قرار نگرفته بود انجام گرفت. این بررسی در قالب 3 آزمایش جداگانه هر کدام بر اساس طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی (rcbd) با تیمار نوع آب آبیاری شامل دو سطح آبیاری با آب معمولی چاه و آبیاری با آب خروجی استخر و در 4 تکرار انجام گرفت . برای بررسی تغییرات عناصر و خصوصیات آب استخر و خاک زراعی به صورت ماهیانه از آب استخر و در طول دوره در 3 نوبت از خاک مزارع به تفکیک گونه کشت شده و نوع آبیاری نمونه گیری و تجزیه گردید. بر اساس تجزیه آزمایشات مقادیر نیترات، آمونیاک، فسفات و سختی کل آب بر اساس caco3 در طی دوره روند صعودی نشان داد به طوری که مقادیر آنها به ترتیب از 6/20، 06/0، 03/0 و 248میلی گرم در لیتر در آب خالص چاه به ترتیب به 7/46، 2/1، 43/0 و 273 میلی گرم در لیتر درآخرین نمونه گیری از آب خروجی استخر ( آبان ماه ) رسید. در خاک کرتهای آبیاری شده با آب خروجی استخر، به غیر از مقادیر کلرور، پتاسیم قابل جذب و درصد اشباع سایر خصوصیات و املاح مورد اندازه گیری در طی دوره روند صعودی نشان دادند. فسفر قابل جذب در خاک این کرتها در اواسط دوره به میزان قابل توجهی افزایش یافت لیکن در انتهای دوره به واسطه تشدید مصرف توسط گیاه و یا احتمالا تثبیت به دلیل افزایش ph در خاک کرتهای آبیاری شده با آب خروجی استخر مقدار آن کاهش یافت. به طور کلی آب خروجی استخر پرورش ماهی را می توان یک نوع کود آلی دانست که دارای ع ناصر ارزشمندی مانند نیتروژن، فسفر و کلسیم و همچنین موادآلی بوده و علاوه بر نقش تغذیه ای در خاک می تواند مانند سایر کودهای آلی در بهبود خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک نقش داشته و در نتیجه در افزایش حاصلخیزی خاک موثر باشد. نتیجه آزمایش نشان داد که آب خروجی استخر از لحاظ آماری دارای تاثیر معنی داری بر روی اکثر صفات مربوط به عملکرد، مورفولوژیکی و فنولوژیکی مورد بررسی در گندم، یونجه و سیب زمینی بوده است. عملکرد غده سیب زمینی، علوفه یونجه و دانه گندم در کرتهای آبیاری شده با آب خروجی استخر به ترتیب به میزان 2125، 3850 و 850 کیلوگرم در هکتار افزایش نشان داد. تاثیر آبیاری باآب خروجی استخر بر ارتفاع گیاه مثبت ( در یونجه در حدود 10 سانتی متر) لیکن بر فنولوژی گونه ها در جهت منفی و کاهش زمان بود به طوری که زمان گلدهی را در یونجه 8 روز، گندم 5/4 روز و در سیب زمینی 5/1 روز در مقایسه با تیمار آبیاری با آب معمولی چاه کاهش داد. با توجه به تغییرات عناصر و خصوصیات آب خروجی استخر و خاک زراعی مورد کاشت در طی دوره می توان افزایش عملکرد محصولات، افزایش ارتفاع بوته و تسریع در ظهور پدیده های حیاتی گیاه نظیر گلدهی در خاک تیمار آبیاری با آب خروجی استخر را به طور عمده ناشی از افزایش حاصلخیزی خاک و افزایش عرضه پر مصرف نیتروژن و فسفر در اثر این نوع آب آبیاری اعلام نمود.