اثر مقدار نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم گندم در کرمان

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد ارقام گندم، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهید با هنر کرمان در سال 1381 اجرا گردید. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار پیاده شد. نیتروژن به عنوان عامل اصلی در سه سطح (50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و ارقام گندم به عنوان عامل فرعی در سه سطح ( قدس، روشن و محلی شهداد) در نظر گرفته شد. صفات ارتفاع بوته، عملکرد دانه و اجزای آن، درصد پروتئین دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و وزن خشک اندام های هوایی مورد بررسی قرار گرفتند. وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد سنبلچه در سنبله، درصد پروتئین دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک در مرحله گرده افشانی وعملکرد دانه به طور معنی داری با مصرف مقادیر بیشتر کود نیتروژن افزایش یافتند. اما شاخص برداشت با افزایش مصرف نیتروژن کاهش یافت. حداکثر عملکرد و میزان پروتئین دانه در تیمار 100 کیلوگرم کود نیتروژن حاصل گردید. تفاوت ارقام در کلیه خصوصیات مورد بررسی از نظر آماری معنی دار بود. رقم قدس، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه بیشتری نسبت به دو رقم روشن و محلی شهداد نشان داد، ولی ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و درصد پروتئین دانه آن کمتر بود. رقم محلی شهداد بیشترین تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه و رقم روشن بیشترین درصد پروتئین دانه را دارا بود. عملکرد دانه با درصد پروتئین دانه همبستگی منفی (779/r= -0) و با علمکرد بیولوژیک، وزن خشک اندام های هوایی و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی دار (به ترتیب ( 874/0=r و 821/0=r و 741/0=r ) داشت.