بررسی شاخصهای مورفولوژی و انتخاب ژنوتیپهای مقاوم یونجه (Medicago sativa L.) در برابر تنش اسمزی (PEG)

خشکی از تنش های محیطی بسیار مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان می باشد. یونجه از گیاهان علوفه ای مهم است که سطح زیادی از مراتع و مزارع را به خود اختصاص داده است. اطمینان از میزان جوانه زنی و تحمل به خشکی یونجه اهمیت زیادی دارد، که این مهم با انتخاب ژنوتیپ های مقاوم در برابر تنش خشکی امکان پذیر است. به این منظور، در آزمایش اول اثر تنش خشکی بر پارامترهای رشد هشت توده یونجه چند ساله ( نیکشهری، بغدادی، قره یونجه، یزدی، سی ریور، سکوئل، رنجر و کدی)‌ در مرحله جوانه زنی بررسی گردید. برای اعمال تنش از پلی اتیلن گلایکول (6000peg) با پتانسیل های اسمزی شامل صفر( شاهد)،‌4-، 8-،‌12- بار استفاده شد. نتایج نشان داد که توده های یونجه در برابر تنش خشکی با یکدیگر اختلاف دارند. توده های یونجه یزدی و نیکشهری کمترین درصد و توده رنجر بیشترین درصد تغییر را در کلیه صفات مورد بررسی از خود نشان دادند. در آزمایش دوم،‌سه توده انتخابی شامل توده های یزدی، نیکشهری و رنجر، در محیط کشت هیدروپونیک با پتانسیل های مختلف خشکی (6000peg) قرار گرفتند. پس از 4 هفته، پارامترهایی همچون طول ریشه، طول ساقه و نسبت طول ریشه به ساقه، تعداد و سطح برگ، وزن خشک ریشه ساقه و برگ اندازه گیری شد. ژنوتیپ هایی که در غلظت بالا (12- بار)‌ زنده ماندند، جهت تولید بذر به خاک منتقل گردیدند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی کلیه صفات فوق کاهش یافتند، در حالیکه باافزایش تنش نسبت طول ریشه به ساقه افزایش یافت. در میان این توده ها،‌ توده یزدی مقاومترین و رنجر حساس ترین توده نسبت به خشکی شناسایی شد.