بررسی عوامل موثر بر عدم کارآیی فنی بهره برداران سیر کار :مطالعه موردی در استان همدان

سیر یکی از محصولات مهم زراعی و صادراتی استان همدان به شمار می آید. سهم این استان از کل تولید سیر کشور 62 درصد است. همچنین 25 درصد از کل سطح زیر کشت به این منطقه اختصاص دارد. مزیت نسبی و کیفیت بالای سیر باعث شده که این محصول جایگاه خاصی در اقتصاد کشاورزی این منطقه داشته باشد. هدف از انجام این پژوهش مقایسه کارائی فنی کشاورزان سیرکار و تعیین عوامل تاثیر گذار بر عدم کارائی آنان می باشد. برای این منظور به روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای از میان روستاهای سیر کار شهرستان همدان وبهار 15 روستا انتخاب و از طریق پرسشنامه داده های مورد نیاز از 148 نفر بهره بردار در سال زراعی 81 -1380 جمع آوری شده است. برای رسیدن به اهداف طرح با استفاده از تابع تولید متعالی (ترانسندنتال) و تخمین سیستمی، تابع تولید مرزی و عدم کارائی به طور همزمان برآورد شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که متوسط کارائی فنی بهره برداران این محصول 74 درصد می باشد. اختلاف کارائی فنی بهترین زارع و سایر کشاورزان نشان می دهد که پتانسیل افزایش تولید در حدود 25 درصد امکان پذیر می باشد. بنابراین می توان بدون تغییر عمده در سطح فناوری و منابع به کار رفته و صرفا از طریق افزایش کارایی فنی کشاورزان تولید را به مقدار زیادی افزایش داد. از عوامل تاثیر گذار بر عدم کارایی سطح تحصیلات، مالکیت زمین، تعداد قطعات، تجربه کشاورز، سطح زیرکشت، سن و شغل اصلی بهره بردار می باشد.