برآورد بازده سرمایه گذاری در تحقیقات ارقام اصلاح شده گندم آبی در ایران

این پژوهش در پی دستیابی به اهداف ذیل شامل بررسی سهم تحقیقات کشاورزی از تولید ناخالص ملی در ایران و جهان، تعیین نسبت فایده به هزینه و نرخ بازده داخلی در تحقیقات ارقام جدید گندم آبی (مهدوی، نیک نژاد، اترک، تجن، الموت، زرین، الوند، داراب 2، مرودشت، کویر، چمران، و شیرودی) بوده که در سال 1379 در بخش تحقیقات غلات به مرحله اجرا درآمد. در این مطالعه جهت ارزیابی میزان کارآیی اقتصادی سرمایه گذاری در تولید ارقام از معیارهای نسبت فایده به هزینه و نرخ بازده داخلی استفاده شده به طوریکه کلیه هزینه ها و درآمدهای سالهای مختلف با استفاده از روشهای تحلیل فایده - هزینه ونرخ تنزیل 5/18 درصد (بر اساس نرخ بهره سرمایه گذاری بلند مدت بانکها) به ارزش حال تبدیل و سپس نرخ بازده محاسبه شده است نتایج نشان داد: طبق معیار نسبت فایده به هزینه، با در نظر گرفتن نرخ ارز رسمی و شناور برای همکاریهای بین المللی، به ازای یک ریال سرمایه گذاری در تولید ارقام گندم نان مورد مطالعه به ترتیب 8/25 و 22 ریال منافع در برداشته که منافع حاصله به بخش کشاورزی منتقل شده است. مجموعا در قبال 3/39 میلیارد ریال سرمایه گذاری، ارزش حال خالص جایگزینی ارقام جدید گندم نان مورد مطالعه 7/2401 میلیارد ریال محاسبه شده است. با در نظر گرفتن نرخ ارز رسمی و شناور برای همکاریهای بین المللی، نرخ بازده سرمایه گذاری در تحقیقات ارقام جدید گندم نان به ترتیب 8/77 و 2/75 درصد محاسبه شده که چون نرخ محاسبه شده بیشتر از هزینه فرصت یا نرخ سود بانکی (5/18 درصد) است لذا انجام فعالیتهای مربوطه دارای توجیه اقتصادی بوده است. نرخ بازده سرمایه گذاری در تولید ارقام مختلف گندم نان مورد مطالعه از جمله مهدوی، نیک نژاد، اترک، تجن، الموت، زرین، الوند، داراب 2، مرودشت، کویر، چمران، و شیرودی به ترتیب 17/6، 3/55، 5/91، 3/137، 4/68، 1/53، 2/70، 6/35، 2/69، 5/55، 3/192و 159 درصد با رد نظر گرفتن نرخ ارز رسمی برای همکاریهای بین المللی برآورد شده که چون نرخ محاسبه شده بیشتر از نرخ بهره بانکی (5/18 درصد) است لذا انجام فعالیتهای مربوطه اقتصادی بوده است. با در نظر گرفتن نرخ ارز شناور برای همکاریهای بین المللی، نرخ بازده سرمایه گذاری در تولید ارقام مختلف گندم نان مورد مطالعه از جمله مهدوی، نیک نژاد، اترک، تجن، الموت، زرین، الوند، داراب 2، مرودشت، کویر، چمران، و شیرودی به ترتیب 2/55، 50، 9/83، 2/129، 4/61، 6/48، 4/62، 5/28، 1/68، 5/49، 9/185 و 7/152 درصد برآورد شده است.