تولید انبوه ریز نهال گونه جنگلی HOOK.f Eucalyptus gunnii در شرایط in vitro

گونه e. gunnii درختی است سریع الرشد از خانواده myrtaceae که بومی جنوبی ترین و کم عرض ترین ایالتهای استرالیا، یعنی تاسمانی می باشد. خواهان سبک، با زهکشی مناسب، مرطوب و خنثی تا کمی اسیدی است. نورپسند یا نیمه سایه پسند است. شاخه های جوان و نورسته دارای برگهای دایره ای تا قلبی شکل و به رنگ نقره ای متمایل به آبی است در صورتی که شاخه های مسن تر دارای برگهای داسی تا نیزه ای و به رنگ سبز متمایل به کبود است. در استرالیا cider gum مشهورا ست و دارای نامهای مترادف e.archeri و e. divaricata می باشد. یکی از مقاوم ترین گونه های اکالیپتوس نسبت به سرما است. تکثیر غیر جنسی این گونه از طریق روشهای معمول، به خصوص در تولید ریشه های نابجا مشکل می باشد. ازدیاد پایه هایی با خصوصیات برتر از طریق کشت بافت بسیار حائز اهمیت و کاربردی می باشد. در این تحقیق ریز نمونه از اندامهای مختلف گیاه، از جمله جوانه های جانبی شاخه های جوان، جوانه های گل، غده های لیگنینی شده و از جوانه های اپی کورمیک انتخاب گردید. تیمارهای مختلف برای استریل کردن نمونه ها و نیز برای کنترل مواد مترشحه فنولیک استفاده شد. محیط کشت de-fossard.wpm و ms تغییر یافته برای مراحل استقرار و پر آوری به کار گرفته شد. در مرحله پرآوری و ریشه زایی غلظتهای مختلف سیتوکینین - اکسین به صورت تیمارهای مختلف، مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش غلظت هیپوکلریت کلسیم و یا هیپوکلریت سدیم از طرفی منجر به کاهش آلودگی سطحی، و از طرف دیگر باعث افزایش مواد فنلی در محیط کشت می شود. تغییرات فصلی نیز در ترشح مواد مذکور موثر بود. استفاده از اسید اسکوربیک و اسید سیتریک و قرار دادن کشتها در تاریکی با زیر کشت نمودن متعدد، در کاهش یا حذف مواد مضر مذکور، تعیین کننده است. بهترین ریز نمونه برای این گونه گیاهی استفاده از جوانه های تحریک شده اپی کورمیک است. محیط کشت de-fossard نسبت به سایر ترکیبات، درصد زنده مانی بشتری را نشان داد. هورمونهای kinetin با غلظت 5/0 میلیگرم در لیتر و naa با غلظت 01/0 میلی گرم در لیتر، بیشترین ازدیاد جوانه و کمترین تولید کالوس را همراه داشت. بیشترین درصد ریشه دهی (5/62 درصد) با استفاده از ترکیب iba و naa بدست آمد. افزایش زیر کشتها در مرحله شاخه دهی منجر به افزایش درصد ریشه دهی می شود. پس از تولید گیاهک های ریشه دار، مراحل سازگاری و انتقال به گلخانه با 2/75 درصد زنده مانی انجام شد.