روش‌های بهبود رنگرزی الیاف پشم با مواد رنگزای طبیعی

امروزه به دلیل مشکلات زیست‌محیطی مربوط به مواد رنگزای مصنوعی، توجه به استفاده از مواد رنگزای طبیعی در رنگرزی منسوجات رو به افزایش نهاده است. مواد رنگزای طبیعی دوست‌دار محیط‌زیست بوده و واجد برخی امتیازات و مشکلات در مقایسه با مواد رنگزای مصنوعی هستند. یکی از مشکلات اصلی در رنگرزی با مواد طبیعی، رمق‌کشی پایین آنها است. برای بهبود رنگرزی با مواد رنگزای طبیعی روش‌های گوناگونی مانند استفاده از دندانه‌ها‌ی فلزی، دندانه‌ها‌ی زیستی، نانو رس، کاربرد امواج فراصوت و ریزموج در رنگرزی و یا اصلاح سطح الیاف با پلاسما، پرتو فرابنفش و آنزیم و یا موادی مانند کیتوسان، سیکلودکسترین و دندریمر مورد استفاده قرار گرفته اند. روش‌های فوق باعث بهبود جذب مواد رنگزای طبیعی به الیاف شده و در بیشتر موارد خواص ثباتی رنگرزی حاصله را نیز بهبود می‌بخشند. در این مقاله، انواع روش‌های بکار رفته برای بهبود رنگرزی الیاف پشم با مواد رنگزای طبیعی مختلف مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است.

Methods of Improvement of Dyeability of Wool with Natural Dyes

Nowadays, Due to the environmental pollution associated with synthetic dyes, the attention to the application of natural dyes in the textile industry is growing. Natural dyes are environmentally friendly and possess some advantages and disadvantages in comparison with synthetic dyes. One of the main drawbacks of natural dyes is the low exhaustion of textile fibers. To improve the dyeing of textiles with natural colorants, several methods, including metal mordanting, biomordanting, treatment with nanoclay, ultrasound, microwave, plasma, ultraviolet, and enzyme, besides the attachment of chitosan, cyclodextrins, and dendrimers to the fibers have been employed. Due to the toxicity of the majority of metallic mordants, the use of biomordants and surface modification of fibers by physical and chemical methods are considered as alternative strategies for promoting the natural dyeing of wool fibers. These methods usually improve the sorption of natural dyes by wool fibers and improve the fastness properties of the dyed fibers in most cases. In this paper, the different methods employed to enhance the dyeing of wool fibers with natural dyes are discussed and summarized.