مطالعه و بررسی رنگ در معماری مسجد نصیرالملک شیراز

رنگ، عنصری شاخص و کلیدی در معماری مساجد ایران محسوب می‌شود. مساجد شاخص شیراز منسوب به دورۀ قاجاریه دارای تزئیناتی شاخص از جمله کاشی‌کاری (هفت‌رنگ، معرق و معقلی)، کتیبه‌نگاری، حجاری، ارسی (شیشه‌های رنگی)، گره‌چینی و مقرنس است. مسجد نصیرالملک شیراز به دلیل تزئینات گسترده‌اش به «نگین مساجد ایران» شهرت یافته است. هدف پژوهشگر در پژوهش حاضر، بررسی پالت رنگی موجود در تزئینات وابسته به معماری مسجد نصیرالملک است. روش تحقیق از نوع توصیفی‌تحلیلی است و اطلاعات موجود با مطالعۀ منابع کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی گردآوری، مطالعه و بررسی شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که پالت رنگی غالب در بنا فام‌های گرم است، موضوعی که تا پیش از آن در معماری مذهبی (مساجد) چندان رایج نبوده و مسجد نصیرالملک شیراز به دنبال ساختارشکنی در پالت رنگی بناهای مذهبی (مساجد) بوده است که این مهم سبب افزایش غنای حسی و بصری معماری مسجد شده است. مطالعه و بررسی رنگ در معماری بناهای تاریخی می‌تواند مرجع و پاسخگوی هنرهای تجسمی و کاربردی معاصر باشد.

Study of Color in the Architecture of Nasir Al-Molk Mosque in Shiraz

Color is an important key element in the architecture of Iranian mosques. Remarkable mosques of Shiraz which are belonging to the Qajarieh era have significant decorations such as tiling (Haft rang, mosaic and moqali),  inscription, carving, sash (colored glass), porcelain knots and Mogharnas. Nasir AlMolk Mosque in Shiraz is known as the &jewel of Iranian mosques& due to its extensive decorations. The purpose of this study is to investigate the color palette in the architectural decorations of Nasir AlMolk Mosque. The research method is descriptiveanalytical and by investigating library resources and field research, information has been collected, studied, and explored. Findings of the current study show that the predominant color palette in buildings is warm shades, an issue that was not so common in religious architecture (mosques) before, and Nasir AlMolk Mosque in Shiraz sought to deconstruct the color palette of religious buildings (mosques). This has led to an increase in the sensory and visual richness of the mosque’s architecture. The study and investigation of color in the architecture of historic buildings can be a reference and answer to the visual and applied arts.