معرفی سبک‌های فرزندپروری براساس دل‌نگرانی والدین: مطالعۀ زباهنگی

پژوهش حاضر با هدف معرفی سبک‌های فرزندپروری بر اساس میزان دل‌نگرانی والدین انجام گرفت. روش پژوهش، توصیفی از نوع کیفی و کاربردی بود. جامعۀ آماری پژوهش والدین ایرانی بودند که به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و مکالمات آنان در 5 ماه از سال 1401 مورد مداقه قرار گرفت. 473 پاره‌گفتار از مکالمات 388 والد در بافت طبیعی و 512 پاره‌گفتار از مکالمات 428 والد در 45 سریال و فیلم‌های ایرانی که حاوی عبارات دل‌نگرانی والدین بود، بر اساس الگوی مفهومی تحلیل زباهنگ واکاوی شد. نتایج نشان داد والدین در موقعیت نابرابر و غیررسمی دغدغه‌مندی خود را با اهدافی نظیر مساعدت و هم‌فکری، تحمیل نظر، اقناعگری، نصیحت، حفظ آبرو، تبرئۀ خود، شماتت و سرزنش، گلایه، اعتراض و سلب مسئولیت نسبت به فرزندانشان نشان می‌دهند. این عبارات به‌ویژه در والدین با تفکرات سنتی می‌تواند نشان‌دهندۀ الگوهای فرهنگی مانند مردنگری، جمع‌گرایی و کل‌نگری باشد. افزون بر این، در دسته‌بندی جدیدی از فرزندپروری برحسب میزان دل‌نگرانی، چهار دستۀ والدین هیچ‌دل، برون‌دل، درون‌دل و فرادل (الف. تحمیلی، ب. اقناعی) معرفی شدند. نتایج نشان داد بیشترین میزان دل‌نگرانی والدین در سطح درون‌دلی و پس از آن، به‌ترتیب در سطوح فرادلی و برون‌دلی بوده است. این امر نشان می‌دهد بیشتر والدین تمایل دارند در سطح همدلی با فرزندان خود رفتار کنند. امروزه تحمیل عقاید و نظرات در خانواده‌های ایرانی کم‌رنگ شده و افراد بیشتر به سمت فردگرایی در حرکت هستند. این امر تا بدان‌جا پیش می‌رود که برخی خانواده‌ها ترجیح می‌دهند سبک‌های فرزندپروری هیچ‌دلی و برون‌دلی را برگزینند. این امر به صورت افراطی ممکن است گسست عاطفی و نسلی بین والدین و فرزندان را به وجود آورد و در آیندۀ فرزندان تاثیرات سوئی داشته باشد. بنابراین برقراری تعادل میان سبک‌های فرزندپروری حائز اهمیت است.

introducing parenting styles in light of parental concern: a cultuling study

this study defines parenting styles based on the level of parental concern. a qualitative research design was chosen to address the research questions. a total of 473 statements from 388 parents’ naturally occurring conversations and 512 statements from 428 parents’ conversations in 45 iranian tv series and films, which were relevant to parental concern, were analyzed using the conceptual model of cultuling. results demonstrated that parents in unequal and informal situations were concerned with matters such as matters as assistance, consultation, persuasion, advice, forcing their opinions, saving face, avoiding blame, blaming, complaining, protesting, and avoiding responsibility. these expressions   could indicate cultural patterns, such as masculinity, collectivism, and holism, particularly in parents with traditional thinking. in addition, a new classification of parenting styles in terms of concern levels was introduced: apathic, sympatric, empathic, and metapathic parents (a: imposed and b: persuasive). the findings revealed the most common forms of parents’ concern were empathy, metapathy, and then sympathy. this demonstrates that the majority of parents interact with their children empathically, and the imposition of opinions in traditional iranian families has declined in recent years as more individuals move toward individualism. moreover, some families prefer apathetic and sympatric parenting styles. in extreme cases, this may create an emotional and generational chasm between parents and children with long-term repercussions for children. therefore, it is essential to establish a balance between parenting styles.