خلاقیت و ناراستگویی: توانایی توجیه رفتار غیراخلاقی

هدف پژوهش حاضر وارسی یک جنبه نامطلوب و مضر خلاقیت بود. فرض بر آن بود افراد خلاق‌ این توانایی را دارند که راه‌هایی خلاقانه برای توجیه رفتارهای غیراخلاقی خود پیدا کنند و بنابراین بیشتر می‌توانند خود را به ارتکاب رفتارهای غیراخلاقی متقاعد کنند. با استفاده از روش نمونه‌برداری تصادفی چندمرحله‎ای، 165 دانشجوی کارشناسی (66 مرد،99 زن) انتخاب شدند و به آزمون خلاقیت عابدی (1372) و ماتریس‌های پیشرونده ریون (1995) پاسخ دادند. سپس به دو شکل در یک معمای اخلاقی قرار داده شدند: توجیه رفتار غیراخلاقی (ناراستگویی) در گروه توجیه‌پذیر، آسان و در گروه توجیه‌ناپذیر، دشوار بود. نتایج تحلیل رگرسیون تعدیل‌شونده نشان دادند مطابق با فرضیه‌های پژوهش، خلاقیت حتی پس از کنترل هوش، ناراستگویی را پیش‌بینی می‌کند و ‌این پیش‌بینی در گروه توجیه‌ناپذیر بسیار قوی‌تر از گروه توجیه‌پذیر است. براساس یافته‎های پژوهش حاضر می‎توان دریافت خلاقیت افزون بر جنبه‎های مثبت دارای جنبه‌های منفی نیز هست.