اثربخشی آموزش فراشناخت و تحول مثبت نوجوانی بر تاب‌آوری و بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان دختر با مشکلات رفتاری

این پژوهش با هدف مقایسۀ اثربخشی آموزش فراشناخت و تحول مثبت نوجوانی بر تاب‌آوری و بهزیستی تحصیلی دانش‌آموزان دختر دارای مشکلات رفتاری انجام شد. روش پژوهش شبه‌ تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری سه ماهه بود. جامعۀ آماری دانش‌آموزان دارای اختلال رفتاری پایه نهم در سال تحصیلی 1397-1396 در مدارس شهر یزد بود که بر اساس ملاک تشخیص اختلال رفتاری دانش‌آموزان غربال شدند. جهت انتخاب نمونه از روش نمونه‌برداری تصادفی مرحله‌ای استفاده شد و 54 دانش‌آموز با مشکلات رفتاری انتخاب و به‌تصادف در دو گروه آزمایشی و یک گروه گواه جای داده شدند و به فهرست رفتاری کودک آشنباخ (1991)، سیاهۀ تاب‌آوری تحصیلی (سامویٔلز، 2004) و سیاهۀ بهزیستی تحصیلی (پیترینن، سوینی و پایهالتو، 2014) پاسخ دادند. دو گروه آزمایشی بستۀ آموزشی تحول مثبت نوجوانی (موحدیان، 2019) و فراشناخت تحت آموزش قرار گرفتند. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر نشان داد که تأثیر بسته آموزشی تحول مثبت نوجوانی و آموزش فراشناخت بر تاب‌آوری و بهزیستی تحصیلی معنادار و با ثبات است. همچنین نتایج نشان داد بین اثربخشی بسته آموزشی تحول مثبت نوجوانی و آموزش فراشناخت تفاوت معناداری وجود ندارد. این پژوهش نشان داد که استفاده از آموزش فراشناخت به فرد کمک می‌کند در مواجهه با مشکلات بر مبنای پردازش اطلاعات، با تمرکززدایی از مشکل و تبعات آن به‌سوی توجه به خود، روند فکری بهتری را طی کند و آموزش تحول مثبت نوجوانی نیز با توجه به درگیر کردن دانش‌آموزان ظرفیت و توانمندی دانش‌آموزان را در مواجهه با مشکلات و تلاش در راستای موفقیت و پیشرفت تحصیلی را افزایش می‌دهد.

comparison of the effectiveness of teaching metacognitive skills and positive adolescent development on academic resilience and well-being of female students with behavioral problems

the present study aimed to compare the effectiveness of teaching metacognitive skills and positive adolescent development on aca- demic resilience and well-being of female students with behavioral problems. the research method was quasi-experimental with pre- test-posttest design and quarterly follow-up. the statistical population consisted of all students with behavioral disorder at ninth grade in the academic year 2017-2018 at schools in yazd, which were screened according to achenbach’s child’s behavioral checklist. multi-stage random sampling method was used to select the sample and 54 students with behavioral problems were selected and randomly placed in two experimental groups and one control group. the research tools included achenbach’s child’s behavioral checklist (1991), academic resilience questionnaire (samuels, 2004) and academic well-being questionnaire (pitrinen, soini pyhalto (2014). the two experimental groups were trained with an adolescent positive development training package and metacognitive skills. analysis of variance with repeated measures was used to analyze the data. the results showed that the adolescent positive development training package and teaching metacognitive skills have positive effect on academic resilience and well-being. the results also showed that there is no significant difference between the effectiveness of the adoles- cent positive development training package and teaching metacognitive skills. the results of this research showed that the use of metacognitive training helps a person to go through a better thinking process when facing problems based on information processing, by decentralizing the problem and its consequences towards self-attention, and also teaching the positive development of adolescence with regard to involving students increases the capacity and ability of students in facing problems as well as efforts towards success and academic progress.