بررسی مصاحبه های آزمون دکتری از منظر داوطلبان

در فرایند پذیرش داوطلبان دوره دکتری، مصاحبه علمی اگر با رعایت ضوابط علمی و اصول اخلاق حرفه ای برگزار شود، می تواند به دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کمک کند تا ظرفیت علمی داوطلبان را دقیق تر ارزیابی کنند و فرصت انتخاب را به داوطلبانی بدهند که از هر نظر سرآمد هستند. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه داوطلبان آزمون دکتری در خصوص ماهیت، کیفیت و اعتبار مصاحبه های پذیرش دانشجو انجام شد. جامعه آماری شامل داوطلبانی بود که برای مصاحبه علمی به دانشگاههای تهران، شهید بهشتی، خوارزمی و علامه طباطبایی دعوت شده بودند. نمونه آماری به صورت هدفمند از میان داوطلبان انتخاب شد. از آنجا که رویکرد پژوهش آمیخته (کمّی و کیفی) بود، برای گردآوری داده ها از مصاحبه اکتشافی و پرسشنامه استفاده شد که گویه های آن از نتایج مصاحبه ها استخراج شده بود. برای تحلیل یافته ها نیز علاوه بر توصیف کمّی داده ها، از تحلیل عاملی اکتشافیبه منظور شناسایی مولفه های اصلی بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که رویکرد دانشگاهها در برگزاری جلسات مصاحبه با داوطلبان متفاوت و عوامل مورد توجه آنها در ارزیابی عملکرد داوطلبان نیز مختلف بوده است. در این میان به توانمندیهای ویژه داوطلبان کمتر توجه شده و موضوع مورد پرسش بر مباحث جزئی تمرکز داشته است.

A study of the applicants’ viewpoints regarding the doctoral admission interviews

AbstractAcademic interview as an important part of doctoral admission can help universities and higher education institutions to do more accurate assessment of the doctoral applicants and select top talented students. This research therefore, aimed to study the doctoral applicantsrsquo viewpoints about the nature, quality and appropriateness of doctoral admission interviews. Statistical population included doctoral applicants who were invited for interviews by University of Tehran, Shahid Beheshti University, Kharazmi University and Allameh Tabataba'i University of whom 80 candidates were selected purposefully. Since a mixed approach (quantitative and qualitative) was applied, data were collected via a series of exploratory interviews and a questionnaire included 24 closed item questions that were derived from the results of interviews. In order to analyze data, in addition to descriptive analysis, exploratory factor analysis was applied to identify main factors. The findings revealed that not only the universitiesrsquo approaches to hold interviews sessions were different but also different parameters were considered by universities for assessing the applicants' academic performance and backgrounds. Furthermore, although the interviews were focusing on minor issues the special abilities of applicants were not considered vital.