مفهوم‌سازی برنامه درسی سبز در نظام آموزش عالی ایران

امروزه جهان در اثر فعالیت های غیراستاندارد بشر، با مخاطرات زیست محیطی مختلفی مواجه است و جوامع مختلف ناگزیر به پیدا کردن راهکارهایی برای مدیریت و مرتفع نمودن آن هستند. یکی از نهادهای اجتماعی قابل‌توجه در هر جامعه، دانشگاه ها هستند که عموماً در زمان وقوع بحران، وظایف ویژه ای را عهده دار می شوند. در خصوص مدیریت مخاطرات زیست محیطی، یکی از وظایف محوله به دانشگاه ها، اجرای ایده دانشگاه سبز است که غالباً به‌صورت سبز کردن محیط فیزیکی دانشگاه، در بخش های مختلف جهان به اجرا درآمده است؛ درحالی‌که آموزش سبز به‌طور عام و برنامه درسی سبز به‌طور ویژه می تواند اثرگذاری فعالیت دانشگاه‌ها را در این زمینه افزایش دهد. در این راستا، پژوهش حاضر باهدف مفهوم سازی برنامه درسی سبز در نظام آموزش عالی ایران انجام‌شده است. رویکرد مورد استفاده برای انجام این پژوهش، رویکرد کیفی بوده و جامعه آماری صاحب‌نظران برنامه درسی کشور بودند که در حوزه پایداری و مدیریت محیط‌زیست فعالیت داشته اند. علاوه بر انجام مصاحبه، مجموعه ای از مقالات و تحقیقات معتبر علمی مرتبط با اهداف تحقیق نیز به‌منظور غنای بیشتر و تکمیل داده ها مورداستفاده قرار گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده ها از طریق تحلیل محتوای معنایی انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه ها و اسناد مورد بررسی منتج به استخراج 47 کد مرتبط با مفهوم برنامه درسی سبز گردید. بر این اساس مفهوم برنامه درسی سبز در سه بعد شامل: مفاهیم معطوف به جامعه، مفاهیم معطوف به اکوسیستم یادگیری و مفاهیم معطوف به کلاس درس و فراگیران قابل دسته بندی است.

conceptualization of green curriculum in iran’s higher education system

today, the world is facing various environmental hazards as a result of non-standard human activities, and different societies are forced to find solutions to manage and solve them. universities are one of the significant social institutions in every society, which generally take on special duties when a crisis occurs. regarding the management of environmental risks, one of the tasks assigned to universities is to implement the idea of a green university, which has often been implemented in different parts of the world in the form of greening the physical environment of the university. while green education in general and green curriculum in particular can increase the effectiveness of universities’ activities in this field. hence, this qualitative research aimed to conceptualize the green curriculum in iran’s higher education system. the population was the curriculum experts who have been active in the field of sustainability and environmental management. moreover, a collection of authentic scientific papers related to the research objectives were also used in order to further enrich and complete the data. data analysis was done through semantic content analysis. the results led to extraction of 47 codes related to the concept of the green curriculum. accordingly, the concept of green curriculum can be categorized in three dimensions: concepts aimed at the society, concepts aimed at the learning ecosystem, and concepts aimed at the classroom and learners.