طراحی و اعتبارسنجی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های آموزشی اعضای هیئت ‌علمی دانشگاه‌ها

هدف اصلی این مطالعه طراحی و اعتبارسنجی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های آموزشی اعضای هیئت ‌علمی دانشگاه‌ها بود. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و کمّی انجام شد؛ در مرحله کیفی تعداد 12 نفر از خبرگان آموزش دانشگاهی به صورت هدفمند و با راهبرد نمونه‌گیری نظری انتخاب شدند و به صورت نیمه ساختاریافته با آنها مصاحبه شد. در مرحله کمّی جامعه آماری اعضای هیئت ‌علمی دانشگاه شاهد (268 نفر) بودند که با به‌کارگیری فرمول نمونه‌گیری کوکران تعداد 154 نفر با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌های کیفی از روش تحلیل موضوعی (تم) و برای اعتبارسنجی الگوی پیشنهادی از مدلیابی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی (pls) استفاده شد. پس از پیاده‌سازی محتوای مصاحبه‌ها و تحلیل مقدماتی آنها، کدها یا مفاهیم اولیه شناسایی شدند و به منظور دستیابی به مقوله‌های اصلی کدهای مشابه در طبقه‌های خاص قرار گرفتند. برای هر یک از طبقات عنوانی که دربرگیرنده کل کدهای آن طبقه باشد، انتخاب شد. در نتیجه این مطالعه، الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های آموزشی اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه‌ها مشخص شد که به اعتقاد خبرگان پژوهش دانشگاهی شامل چهار بعد (بستر و زمینه، برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی و بهبود) و 30 مولفه است. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های کمّی نشان داد که افراد نمونه تحقیق الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های آموزشی اعضای هیئت‌ علمی دانشگاه‌ها را در سطح مطلوب ارزیابی کردند و وجود این ابعاد و مولفه‌های مربوط به آنها را مهم و حایز اهمیت تشخیص دادند. اعتباریابی مدل طراحی شده در نمونه تحقیق نشان داد که تمام متغیرهای مشاهده‌پذیر بار عاملی مناسبی بر متغیر مکنون خود دارند و با توجه به شاخص‌های pls از مطلوبیت لازم برای سنجش متغیر مکنون متناظر خود برخوردارند. یافته‌های حاصل از آزمون نیکویی برازش و سایر شاخص‌های کیفیت مدل نشان داد که مدل پیشنهادی الگوی مدیریتِ کیفیت فعالیت‌های آموزشی اعضای هیئت ‌علمی دانشگاه‌ها از کیفیت و برازش لازم برخوردار است. 

designing and validating the quality management model of teaching activities for university faculty members

the main purpose of this article was to design and validate a model of quality management of teaching activities for university faculty members. this research was done in the framework of qualitative and quantitative approach. in the qualitative phase, 12 university education experts were selected purposefully and with a theoretical sampling strategy and were interviewed in a semi-structured manner. in the quantitative phase, the statistical population was the faculty members of shahid university (n= 268)). by applying cochran’s sampling formula, 154 people were selected as a sample by stratified proportional sampling method. thematic analysis technique was used to analyze the data and to validate the proposed model, structural equation modeling (sem) with partial least squares (pls) approach was used. after the implementation of the content of the interviews and their preliminary analysis, the primary codes or concepts were identified and placed in certain categories. for each class, a title that includes all the codes of that class was chosen. as a result of this study, the model of quality management of teaching activities for university faculty members was determined, which, according to academic research experts, it included four dimensions (background and context, planning, implementation and evaluation, and improvement) and 30 components. the results of quantitative data analysis showed that the research sample evaluated the model of quality management of teaching activities for university faculty members at the desired level and the existence of these dimensions and their related components have been recognized as important. the validation of the designed model showed that all observable variables have appropriate factor loading on their latent variable and according to the pls indicators, they have the necessary usefulness to measure their corresponding current variable. also, the findings of the goodness of fit test and other model quality indicators showed that the proposed model of the quality management model of teaching activities for university faculty members has the necessary quality and fit.