ربط ارزشی میدان علوم ‌اجتماعی؛ تحلیل تماتیک نمونه‎ موردی پایان نامه های دانشجویی دکتری

در این پژوهش تلاش شد تا مختصات ربط ارزشی میدان علوم اجتماعی ایران ترسیم شود و دغدغه هایی که محققان این حوزه را تحت تاثیر قرار می دهند، صورت بندی شوند. پرسش اصلی این است که رشته های علوم اجتماعی در ایران به چه مسائلی می اندیشند و پرسش از کدام زمینه را مسئله اصلی قابل پیگیری در سطح جامعه می پندارند. بدین منظور، پایان نامه های مقطع دکتری این حوزه در فاصله سال های 1387 تا 1397 به عنوان یکی از محصولات نهایی این میدان تحلیل شد تا با استفاده از کدگذاری عناوین بر اساس طبقه بندی های درونی و بیرونی، شمای کلی تعلقات ارزشی این حوزه و نیز تغییرات احتمالی در آینده ترسیم شود. کار با بررسی مجموع 437 پایان نامه با استفاده از روش تحلیل تماتیک آغاز و با تقسیم بندی آنها بر اساس حوزه های مختلف جامعه شناسی، تغییراتی در هژمونی حوزه ها در طول این ده سال مشاهده شد. در برخی از زمینه ها که در ابتدای دوره مورد بررسی تعداد زیادی پایان نامه درباره آنها وجود داشت، از جمله جامعه شناسی فرهنگ و جامعه شناسی سیاسی، در سال های اخیر پایان نامه کمتری از آنها دیده شد. درحالی که برخی دیگر از حوزه های پرطرفدار در ابتدا از جمله جامعه شناسی توسعه و جامعه شناسی اقتصادی، در انتهای این دوره نیز همچنان رشد پرشتاب داشته اند. همچنین حوزه هایی که در تمام طول این دوره تعداد کمتری پایان نامه درباره آنها نگاشته شده است، از جمله جامعه شناسی محیط زیست و جامعه شناسی آموزش و پرورش، در سال های اخیر با اقبال چشمگیر محققان مواجه شده اند. در نتیجه تقسیم بندی نوع دوم نیز نوعی چرخش اقتصادی در عناوین پایان نامه ها در طول این ده سال مشاهده شد؛ بدین معنا که مسائل اقتصادی جامعه روز به روز اهمیت بیشتری یافته و به همین نسبت پرداختن به مسائل مربوط به دموکراسی، آزادی و جامعه مدنی در حاشیه قرار گرفته است.

Valuerelevance of the social sciences field thematic analysis of a case study of doctoral dissertations

In this study, an attempt was made to find a valuerelevance relationship of the Iranian social sciences field and to formulate the concerns that effect researchers in this field. The main question was what the social sciences in Iran is thinking about and the question of which field is considered to be the main issue that can be pursued at the social level. In this regard, doctoral dissertations in this field during 200919 as one of the final products of this field were analyzed. The work began with a review of 437 dissertations by using " thematic analysis" method and by dividing them according to different fields of sociology, changes in the hegemony of areas were observed during these ten years. In some areas where there were a large number of dissertations at the beginning of the study period, including Sociology of Culture and Political Sociology, fewer dissertations were seen in recent years. While other popular fields, such as " Development Sociology" and " Economic Sociology" , have continued to grow rapidly until the end of this period. In addition, areas in which fewer dissertations have been written throughout this period, including Sociology of Environment and Sociology of Education, have attracted significant interest from researchers in recent years. As a result of the second type of codification, a kind of " Economicturn" is observed in the titles of dissertations during these ten years this means that the economic issues of the society are becoming more and more important, and in the same way, addressing the issues of democracy, freedom and civil society has been marginalized.