طراحی الگوی پاسخگویی اثربخش دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از رویکرد کیفی نظریه داده بنیاد

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی پاسخگویی اثربخش دانشگاه آزاد اسلامی با استفاده از رویکرد کیفی نظریه داده بنیاد بود. داده های این مطالعه حاصل مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 25 نفر از مدیران ارشد و میانی مشغول در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران بود که با روش نمونه گیری نظری انتخاب شدند. با استفاده از روش های تحلیلی اشتراوس و کوربین، داده ها در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شدند. بعد از مشخص شدن مقوله محوری (پاسخگویی به ذینفعان) و استفاده از آن برای نزدیک کردن و تشخیص روابط سایر مقوله های اصلی و فرعی، درنهایت، مقوله های شناسایی شده در قالب ابعاد شش گانه الگوی اشتراوس و کوربین شامل عوامل علّی (منابع انسانی، علم گرایی در دانشگاه، ایجاد انگیزه در دانشگاه، ارزیابی کیفیت دانشگاه، توسعه بر مبنای نیازسنجی، روند آموزش و یادگیری)، مقوله اصلی (پاسخگویی به دانشجویان، بازار کار و جامعه)، عوامل زمینه ای (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، جهانی و سیاست ها و برنامه های کلان آموزش عالی)، عوامل مداخله گر (ساختار دانشگاه، تناسب عرضه و تقاضا و امکانات آموزشی و پژوهشی)، راهبردها (جلب مشارکت، تعامل دانشگاه با جامعه، تعاملات برون مرزی و تامین و تخصیص منابع) و پیامدها (مهارت افزایی، ارتقای اجتماعی و فرهنگی دانشجویان، ارتقای کیفی دانشگاه، ارتقای رضایت ذینفعان بیرونی، کاهش فرار نخبگان و ارتقای کارآفرینی) آشکار شدند و سازه های مختلف الگوی پاسخگویی اثربخش دانشگاه آزاد اسلامی را تشکیل دادند.

Designing an Effective Accountability Model for Islamic Azad University: a qualitative approach based on Grounded Theory

The purpose of present study was to design an effective accountability model for Islamic Azad University by using qualitative grounded theory. The data of this study were the result of semistructured interviews with 25 senior administrators in Tehranchr('39')s Islamic Azad University branches who were selected by theoretical sampling method. Using analytical methods of Strauss and Corbin, data were analyzed at three levels of open, axial and selective coding. After identification of the main component (balanced response to constituencies’ needs) and using it to bring the categories together, expressions and ideas representing the relationships between the main and subcomponents, and finally the revealed components were categorized into following six dimensions of the paradigm model, with the relationships among them: causal conditions (human resources, science oriented of university, creating motivation in university , need assessment and targeted academic development, customer oriented, teachinglearning process, university quality assessment), main component (accountability to students, market and society), environmental conditions (political, economic, socio–cultural, technology global, macro policy and macro planning and higher education environments), intervention factors (university structure, university atmosphere, proportion of quantity of demand with supply, scientific and research infrastructure), strategies (participation, interaction of university with society, international interactions, financing and allocation of financial resources), and outcomes (skill development, empowering studentschr('39') moral and cultural development, university qualitative development, achieving the true status of the university, external constituencieschr('39') satisfaction, decreasing brain drain, and improving entrepreneurship); and different structures formed the effective accountability model in Islamic Azad University.