رویکرد قابلیت و عدالت در آموزش عالی: فراترکیب قابلیت‌های دانشجویان

رویکرد قابلیت حدود دو دهه است که به عنوان چارچوبی جامع نگر برای هدایت کاوش های کیفی در حوزه عدالت در آموزش عالی به کار رفته است. به رغم پژوهش های قابل توجه صورت گرفته در این حوزه، هنوز دامنه قابلیت های اساسی مورد نیاز برای تحقق عدالت در دسترسی به آموزش عالی و حین تحصیل دانشگاهی روشن نیست و گستره عوامل تبدیلی موثر بر این قابلیت ها تعیین نشده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی دامنه قابلیت های اساسی، عوامل تبدیلی و منابع لازم برای دانشجویان و ارائه تعریف روشنی از آنها بود. در این پژوهش با استفاده از روش فراترکیب کیفی به صورت نظام مند پژوهش های منتشرشده در پایگاه های معتبر ملی و بین المللی از سال 2000 تا 2019 میلادی بررسی شد و تعداد 88 مقاله برای مرور اولیه به دست آمد و با در نظر گرفتن معیارهای ورود و خروج از مطالعه، تعداد 20 مقاله به صورت تمام متن بررسی شد. تحلیل مقالات مد نظر و مقایسه با مطالعات مشابه نشان داد که به منظور تحقق عدالت در دسترسی و تحصیل دانشجویان در دانشگاه، تامین 12 قابلیت شامل استدلال عملی، تاب آوری آموزشی، همبستگی، داشتن آرزو، داشتن صدا، آمادگی یادگیری، دانش و تخیل، روابط و شبکه های اجتماعی، احترام و کرامت، ایمنی و انسجام جسمانی، انسجام عاطفی و شایستگی زبانی ضروری است. در این خصوص، عوامل گوناگون فردی، اجتماعی و محیطی اثرگذار هستند که لزوم توجه دانشگاه را به تفاوت های دانشجویان و تنوع نیازهای آنان و همچنین زمینه های اجتماعی بیرون دانشگاه ایجاب می کند.

The capability approach and equity in higher education: A metasynthesis of students capabilities

The capability approach has been used for nearly two decades as a holistic framework for guiding qualitative inquiries on equity in higher education. Despite significant research in this area, the scope of the basic capabilities needed for the realization of equity in access to higher education and during university education has not yet been clarified, and the extent of the factors influencing these capabilities has not been determined. The aim of the present study was to identify the scope of basic capabilities, conversion factors, and necessary resources for students, and provide a clear definition of them. In this study, using a qualitative metasynthesis method, studies published in reputable national and international databases from 2000 to 2019 were reviewed. A total of 88 articles were identified for initial review. Considering the inclusion and exclusion criteria, 20 articles were fulltext reviewed. The analysis of the articles and comparing them with similar studies showed that in order to achieve equity in accessing to and studying at the university, providing following 12 capabilities are essential: practical reasoning, educational resilience, affiliation, aspirations, having a voice, learning disposition, knowledge and imagination, social relations and social networks, respect and dignity, safety and physical cohesion, emotional integrity, and language competencies. In this regard, various individual, social and environmental factors are influential that necessitate the universitychr('39')s attention to the differences between students and the diversity of their needs, as well as the social contexts outside the university.