تنوع بخشی به منابع درآمدی دانشگاه؛ راهی به سوی ثبات مالی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تنوع سبد درآمدی در دانشگاه های دولتی ایران به منظور بهبود ثبات و انعطاف پذیری به منابع مالی انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و بر حسب گردآوری داده ها از نوع همبستگی بود. قلمرو مکانی پژوهش دانشگاه های دولتی جامع و صنعتی سطح یک و دو و قلمرو زمانی آن از سال 1392 تا سال 1397 بود. داده های تابلویی با بهره گیری از گزارش رسمی سازمان برنامه و بودجه کشور، بانک مرکزی و موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی گردآوری و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار eveiws و مدل رگرسیون اثرهای ثابت استفاده شد. یافته ها نشان داد که شاخص تنوع درآمدی رابطه معکوس و معناداری با تغییرات درآمد سرانه دانشگاه دارد. از سویی، مدل معیار وابستگی به شهریه با تغییرات درآمد سرانه دانشگاه رابطه معنادار و مستقیم دارد. بررسی یافته های به دست آمده از آزمون فرضیه در دانشگاه های منتخب نشان داد در شرایطی که آموزش عالی ایران همسو با آموزش عالی جهان در سال های اخیر با افزایش هزینه های آموزشی و ناپایداری های اقتصادی روبه رو بوده و بودجه عمومی دولت نیز نتوانسته است پوشش مناسبی برای هزینه های دانشگاهی باشد، دانشگاه های ایرانی در تنوع سبد درآمدی ضعف جدی دارند و به شدت به درآمدهای حاصل از شهریه وابسته هستند. این همه در شرایطی است که ناپایداری های پیش رو و افزایش هزینه های دولت سبب شده است تا دولت دانشگاه را به سوی کسب درآمد از منابع دیگر سوق دهد.

University revenue diversification: a path to financial stability

The purpose of present study was to investigate revenue diversification among Iranian public universities in order to improve the stability and flexibility of financial resources. A quantitative practical correlational research design was utilized for this study. The spatial scope of research was one and two level comprehensive public and industrial public universities during 20132018. Data were gathered using official reports from Plan and Budget Organization, Iran Central Bank and Institute for Research and Planning for Higher Education. Data were analyzed by Eviews software and fixed effect model. Results indicated that income diversity index had a significant inverse relationship with changes of per capita income. On the other hand, tuition criterion model has a significant and direct relationship with university income per capita. In addition, results illustrated that Iran`s higher education align with world higher education has faced economic instability and public budget has not met the financial requirements of the universities. There is a serious weakness in revenue diversification and high level of dependency on tuition income among public universities. This is all in the conditions that increase government spending and future instability have caused the government to direct university to make money from other sources.