علل و زمینه های فساد دانشگاهی و پیامدهای ناشی از آن

سوال اصلی پژوهش این بود که چه دلایل، شرایط و زمینه هایی سبب ایجاد فساد دانشگاهی می شود و بروز فساد دانشگاهی چه پیامدهایی برای دانشجویان، استادان، ساختار نظام آموزش عالی و دیگر نهادها و سازمان های جامعه دارد. روش پژوهش تئوری زمینه ای بود. داده ها از طریق مصاحبه کیفی عمیق با 22 نفر از دانشجویان دوره دکتری، اعضای هیئت علمی دپارتمان علوم اقتصادی و اداری و علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه های شهید بهشتی، تربیت مدرس و مازندران و همچنین سیاستگذاران حوزه علم و فناوری در سال 96-1395 به شیوه نمونه گیری نظری و هدفمند جمع آوری شد. یافته ها نشان داد که تعدد نهادهای تصمیم گیرنده خط مشی علمی، تمرکزگرایی، توجه به کمّیت به جای کیفیت، قانون گریزی، تجاری شدن آموزش عالی، افزایش تقاضای جامعه برای آموزش عالی و مدرک گرایی از جمله علل اصلی بروز فساد دانشگاهی است. همچنین شرایط و زمینه های دیگری چون شکاف بین دانشگاه و صنعت، رویه های نادرست نظارت رسمی در دانشگاه ها و تنزل آموزش در بروز فساد دانشگاهی موثرند. مطالعه نشان داد که پیامد چنین فسادی به کمرنگ شدن اخلاق فردی و حرفه ای، پیامدهای منفی اقتصادی و پایین آمدن رفاه کلی جامعه منجر خواهد شد.