رتبه بندی استان های کشور بر اساس شاخص های توسعه انسانی و سرمایه انسانی

شاخص توسعه انسانی متشکل از سه نشانگر امید به زندگی، آموزش و درآمد سرانه است؛ یعنی شاخصی که میزان موفقیت کشورها یا مناطق را در سه معیار زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش و معرفت و زندگی مناسب نشان می دهد. همچنین سرمایه انسانی میزان دانش نهادینه شده در انسان ها را به منظور رشد و توسعه کشورها و به نوعی همان معیارهای توسعه انسانی را نشان می دهد. بر این اساس، هدف از این مطالعه رتبه بندی استان های کشور بر اساس دو شاخص یادشده و مقایسه آنها با هم بود. روش پژوهش ریاضی و کمّی بود که برای محاسبه شاخص توسعه انسانی از روش تاکسونومی عددی و برای محاسبه سرمایه انسانی از روش مبتنی بر درآمد استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که استان های کشور در تک تک شاخص های سازنده توسعه انسانی با هم متفاوت و بنابراین، رتبه استان ها در شاخص ترکیبی توسعه انسانی ناشی از معیاری است که وزن بیشتری در آن استان دارد. در مقام مقایسه با شاخص سرمایه انسانی نیز همگرایی معناداری بین این دو شاخص مشاهده نشد، اگرچه در نزدیک به نیمی از استان ها رتبه شاخص توسعه انسانی و سرمایه انسانی به هم نزدیک بودند و در بسیاری از آنها نیز تفاوت چشمگیری دیده می شد.