اداره هیئت امنایی در نظام آموزش عالی ایران

کیفیت اداره هر نهاد یکی از عوامل اساسی موفقیت آن در مسیر پیشرفت، توسعه، کارایی و اثربخشی است. نظام آموزش عالی به طور عام و دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به طور خاص متاثر از سازکار و کیفیت اداره این نهادهای دو وضعیتی، علمی و بروکراتیک، است. انباشت تجربه نظامهای آموزش عالی در کشورهای توسعه یافته حاکی از ضرورت اداره دانشگاهها و موسسات آموزش عالی به ویژه نهادهای علمی دولتی و عمومی بر مبنای نظام هیئت امنایی است. قانون تشکیل، وظایف و اختیارات هیئت امنا و کیفیت اجرای آن می تواند اثرگذاری این هیئت بر موفقیت و کارآمدی دانشگاه و موسسه آموزش عالی را در بلندمدت فراهم کند. در این مطالعه با استفاده از روش نظریه داده بنیاد بر اساس نظرهای 15 مطلع و متخصص آموزش عالی، الگویی برای اداره نظام آموزش عالی به ویژه دانشگاهها و موسسات آموزش عالی دولتی از منظر اداره هیئت امنایی توسعه داده شده است. بر اساس نتایج پژوهش، اداره هیئت امنایی زمینه هایی برای بهبود اساسی نظیر ایجاد تنوع در تشکیلات هیئت امنا، اختیار نصب و عزل رئیس نهاد علمی، اشراف به فعالیتها و نظارت واقعی بر عملکرد دانشگاه، تصمیم گیری جمعی بر مبنای رسالت نهاد و نیازهای محلی و بومی، مشارکت و درگیر کردن ذینفعان، دانشجویان، استادان، خانواده ها، مردم و کارفرمایان در فرایند اتخاذ تصمیم و حل مسائل دارد. در واقع، با سازکارهای اداره هیئت امنایی فعلی، امکان بهره گیری از حداکثر مزایا و منافع این نوع اداره کردن فراهم نبوده و لازم است نظام هیئت امنابه طور مستمر و متناسب با نوع نهاد توسعه یابد.