نگرشی نو بر مبانی فقهی حکم کالبد شکافی بر اساس آرای امام خمینی(س)

: از مسایل نوین علوم پزشکی، مساله کالبد شکافی است که هر چند با اهداف اولیه متفاوتی مثل نجات جان فرزند زنده در شکم مادری که از دنیا رفته یا آموزش دانشجویان رشته علوم پزشکی و... صورت می پذیرد، اما هدف نهایی تامین سلامت بهتر و بیشتر انسان است. از آنجا که این مسیله سابقه طولانی ندارد، فقهای گذشته درباره حکم شرعی آن به‌طور خاص بحث نکرده‌اند. نوشتار حاضر در صدد بحث پیرامون حکم شرعی این موضوع و برخی مسایل مربوط به آن بر مبنای آرای امام خمینی است، که پس از توضیح مختصری پیرامون «اصل اباحه» به عنوان اصل اولی در مورد اشیا و افعال، به بررسی ادله‌ای که ممکن است برای خروج از این اصل در مسیله تشریح جسد به آنها استناد گردد، پرداخته و به این نتیجه رسیده‌‌ایم که کالبد شکافی جسد مسلمان در شرایط عادی به دلیل روایات معتبر و متعددی که بر لزوم حفظ احترام بدن میت مسلمان دلالت دارند، جایز نیست، اما در شرایط اضطراری این حکم می‌تواند به صورت موقت تغییر کند. همچنین کالبدشکافی افراد غیرمسلمان و نیز اشخاص به ظاهر مسلمانی که به دلیل دشمنی با اهل بیت(ع)، احکام کفار برآنها جاری می‌گردد، بلا اشکال است. همچنین مسیله لزوم پرداخت دیه به سبب قطع اعضای بدن میت و نحوه عمل به روایات مربوط به آن در ارتباط با کالبد شکافی مطرح شده است ودر پایان به حکم اخلاقی کالبدشکافی پرداخته شده و به این نکته اشاره شده که حتی در مواردی که این عمل مشروعیت فقهی دارد، از جهت اخلاقی نامطلوب بوده و لذا جز در موارد ضروری نباید به انجام آن مبادرت ورزید.