توجیه‌پذیری خاتمه حیات رویان خارج از رحم در پرتو تزاحم با واکاوی نظر امام خمینی (ره)

از یافته‌های جدید علم پزشکی شناسایی و جدا کردن نوع جدیدی از سلول‌ها به نام سلول‌های بنیادی است. سلول‌های بنیادی قابلیت تنظیم سیستم ایمنی، تکثیر، نوسازی خود، تبدیل به سلول‌های تخصص‌یافته و بازسازی بافت را دارند و به خاطر همین در سال‌های اخیر موردتوجه دانشمندان قرارگرفته‌اند.یکی از راه‌های استحصال سلول‌های بنیادی، از رویان خارج از رحم است که عملاً منجر به خاتمه حیات رویان می‌شود. حال این سوال مطرح می‌شود که خاتمه حیات رویان به دلیل به دست آوردن سلول بنیادی و درمان، مجاز یا توجیه‌پذیر است؟ آیا مجاز به ساخت رویان با هدف استحصال سلول بنیادی هستیم؟ این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و مراجعه به مبانی متعدد حیات رویان و به‌ویژه منابع فقهی، سعی در ارائه معیاری نو برای حیات رویان دارد و در پی اثبات شانیت و حیات کامل انسانی برای رویان خارج از رحم از لحظه ترکیب گامت‌هاست. به نظر می‌رسد اثبات شان انسانی در مرحلۀ ترکیب گامت‌ها با معیار هدفمندی رویان و استفاده از قاعده تزاحم و نفی عسر و حرج خاتمه حیات رویان خارج از رحم توجیه‌پذیر گردد؛ اما این استدلال قادر به توجیه ساخت رویان با هدف تخریب نخواهد بود. با استناد به یکی از فتاوای امام خمینی، سعی شده با قیاس اولویت حکم مجاز بودن سلب حیات رویان خارج از رحم استنباط ‌شود.

justifiability of putting an end to life of in vitro embryo in light of contradiction with an analysis of imam khomeini’s views

identifying and diffusion of a new type of cells known as stem cells is among new findings in medical science. stem cells are capable of regulating human body’s safety system, reproduction, regeneration, transformation into specialized cells (differentiation) with a more specific function and tissue repair, for which they have drawn attention of scientists during the recent years.in vitro embryo is one major source of stem cell that practically puts an end to the life of embryo. now questions arise vis-à-vis such practice: is putting an end to embryo life for stem cell extraction and medical treatment religiously permissible or justifiable? are we allowed to generate embryo for stem cell extraction? this study, developed through a descriptive-analytical methodology and a review of diversified fundamentals of embryo, jurisprudential sources in particular, intends to present a new criterion for embryo life and to prove worthiness and full human life status for in vitro embryo from the moment of gamete maturation. apparently, proving human worthiness and dignity at the stage of gamete maturation with the criterion of embryo purposefulness and resorting to the principle of contradiction and rejection of distress and constriction, the practice of putting an end to the life of in vitro embryo becomes justifiable. however, this reasoning falls short of justifying embryo regeneration for destruction. by virtue of a legal ruling by imam khomeini, we have tried to infer permissibility of taking the life of in vitro embryo by analogical reasoning on priority of rulings.