از جسمانیت تا روحانیت: مقایسه آرای ملاصدرا و امام خمینی(س) در حدوث نفس

یکی از مسایل مطروحه پیرامون نفس، کیفیت آن از حیث حدوث جسمانیت و روحانیت آن است. نظر دو حکیم اسلامی، یعنی ملاصدرا و امام خمینی در مورد این مساله در این مقاله مورد مقایسه قرار گرفته است. در این نوشتار، ابتدا در مورد ذومراتب بودن و نشآت نفس (از جسمانیت تا روحانیت) که مورد ادعای دو حکیم مسلمان است مباحثی مطرح گشته و در ادامه براهین دوازدگانه‌ای را در سه دسته اصلی مطرح و باطل می‌کنند: 1) بطلان ادله روحانیت یا تجرد ابتدایی نفس؛ 2) بطلان ادله قِدم زمانی نفس؛ 3) بطلان ادله حدوث زمانی نفس قبل از بدن. سپس، اختلاف‌نظر این دو حکیم در براهین مذکور مورد توجه قرار گرفته و نهایتاً نتیجه گرفته شده است که گرچه این دو حکیم در کلیات بحث، اختلاف‌نظری ندارند، اما در جزییات دیدگاه‌های متفاوتی ارایه کرده‌اند.