مسئولیت کیفری ناشی از ترک درمان منتهی به مرگ با نگاهی بر دیدگاه امام خمینی(س)

به تایید پزشکی قانونی و نهادهای قضایی، در بسیاری از قتل‌های صورت گرفته، مرگ مجروح  بلافاصله پس از ایراد جراحت محقق نمی‌شود؛ بلکه فاصله زمانی میان ایراد جراحت و تحقق قتل منجر به سرایت جراحت اولیه به جان و نهایتاً با مرگ مجروح همراه می‌گردد. عامل مهمی که باعث می‌شود جراحت اولیه به‌تدریج به نفس سرایت نماید، عدم اقدام نسبت  به درمان جرح ابتدایی است که حسب مورد می‌تواند این ترک درمان از طرف خود مجروح یا جارح یا شخص ثالث صورت گرفته باشد. امام خمینی همسو با بسیاری از فقها به‌طور مطلق مسئولیت مرگ حاصله را متوجه جارح اولیه دانسته و قتل صورت گرفته را حسب مورد عمد یا شبه عمد می‌دانند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی تحلیلی و با بررسی عدم اقدام به درمان از سوی مجروح، جانی و پزشک درصدد بررسی مسئولیت افراد مذکور هنگام منجر شدن جراحت به قتل نفس است. به نظر می‌رسد صرف ایراد جراحت مرتکب اولیه بر قربانی را بدون توجه به سایر عوامل دخیل در تحقق مرگ مجنیٌ علیه، خصوصاً عدم جلوگیری از سرایت جراحت به نفس، نمی‌توان علت تامه مرگ دانست و به‌تبع آن نمی‌توان مسئولیت مرگ مجروح را به‌طور کامل بر جارح تحمیل کرد.

Criminal Liability because of Abandoning Treatment Resulting in Death with a Glance at Imam Khomeini’s Viewpoints

According to forensic medicine departments and judiciary organs, in the majority of murder cases, the death of the wounded victim does not happen immediately after injury; rather, the time lapse between the time of injury and death causes deterioration of the wound and ends in the death of the victim. The important factor that makes the preliminary wound difficult or impossible to heal is lack of medical care of the first wound. This abandoning of medical treatment may be committed by the patient himself, the perpetrator or the third party. In tandem with the majority of jurists, Imam Khomeini attributes the absolute liability of the resulting death to the first perpetrator, considering the murder on occasion firstdegree intentional homicide or reckless homicide. This paper, developed through a descriptiveanalytical method, investigates abandoning treatment by the patient, perpetrator and physician to study the liability of these people in cases the injury results in the death of the patient. Apparently the injury by first perpetrator on the victim cannot be considered the one and only cause of death without paying attention to the other factors involved in the death of the patient, in particular, lack of treatment to prevent injury death. Consequently, the criminal liability of the patient’s death cannot be fully imposed on the perpetrator.