اصول ثابت و متغیر «حکمرانی علوی» در مدل اجرایی امام خمینی(س)

امام خمینی بر پایه اصل «ولایت‌فقیه» در تلاش بود آینه‌ای تمام‌نما از حکمرانی علوی مستقر نماید. وجه تشابه «حکمرانی خوب» در اندیشه امام با تعریف غربی در مولفه‌های ظاهری آن است که هر دو حاکمیت قانون، مشارکت مردمی، پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری و دیگر اصول چون عدالت و برابری و کارآمدی نهاد دولت را موردتوجه قرار داده‌اند؛ اما در رویکرد امام نسبت به غرب رویکرد مادی به‌عنوان هدف میانی و بعد معنوی، هدف غایی و اعتقادی وی محسوب می‌شود. باوجوداین،‌ اصول ثابت و متغیری در حکمرانی علوی در حوزه اجرایی دارند که مبتنی بر مقتضای زمان و مکان و مصالح جامعه اسلامی است. الگوی عملی امام خمینی حکومت علوی بوده؛ اما در این مسیر بالاخص در حوزه اجرایی تماماً یکسان عمل نشده است. یکی از دلایل تفاوت عمل به مسئله مقتضیات زمان و مکان برمی‌گردد؛ اما این موضوع تنها در سایه رعایت ثوابت می‌تواند قابل توجیه باشد.

Invariable and Variable Principles of “Alavi Governance” in Imam Khomeini’s Executive Model

AbstractImam Khomeini tried to establish a perfect model of Alavi (attributed to Imam Ali (AS), the first Imam of Shia Muslims) governance based on the principle of VilayatiFaqih or guardianship of the Islamic jurists. The similarity between “good governance” in Imam Khomeini’s ideology and the Western definition lies in its apparent components since both pay attention to the rule of law, public participation, responsiveness, as well as other principles such as equitability and inclusiveness, effectiveness and efficacy of the government. In Imam Khomeini’s approach, however, visàvis Western view of good governance, the material aspect is an intermediate goal while spiritual aspect appears to be the ultimate goal.Imam Khomeini has considered invariable and variable principles in his theory of Alavi governance that are based on the time, place and expediency of Islamic community. His practical pattern of conduct is Alavi governance but in realization of the goal, particularly in executive branch, it has not been wholly observed. One reason for the difference in action relates to the time and place requirements, although it can only be justifiable in the light of invariable principles.