قاعده «من ملک شیئاً ملک الاقرار به» از دیدگاه امام خمینی(س) و سایر فقها

معناى قاعده «من ملک» این است که هر کس شرعاً و قانوناً مُجاز باشد عملی را انجام دهد، اقرار وى نیز درباره آن عمل، معتبر و نافذ خواهد بود اگرچه متن اقرار بر ضرر خود او نبوده و چه‌بسا به ضرر دیگران باشد؛ و ازاین‌جهت از قاعده «اقرار العقلاء» که شرط اعتبار آن، اقرار شخص عاقل علیه خویش است، جدا می‌شود.در این مقاله سعی شده مقایسه‌ای بین آرای امام خمینی در مورد این قاعده با نظرات سایر فقها خصوصاً شیخ انصاری انجام شود در این بررسی مشخص‌شده که همه فقها این قاعده را قاعده مستقلی می‌دانند؛ ولی امام خمینی این قاعده را یک قاعده مستقل فقهی نمی‌داند و بر این باور است که این قاعده همان قاعده «اقرار» یا برگرفته از قاعده‌های «ائتمان» و «من لا یُعْلَم الّا من قِبَله» است؛ در خصوص مفردات این قاعده نیز آرای ایشان متفاوت است؛ ایشان برخلاف دیگر فقها که ملک را به معنای سلطه می‌دانند «مَلکَ» را به معنای «ملکیت اصطلاحی» می‌داند و مفهوم کلمه «شیئاً» در نظر ایشان، «اعیان خارجی» است، درحالی‌که مراجعه به متون فقهی بیانگر آن است که در بیشتر مواردی که فقها به این قاعده تمسک جسته‌اند، مقصود از «ملکیت» در این قاعده، سلطه و تصرف است.

Rule of "Whoever Owns Something Owns Confession about It” from the Perspective of Imam Khomeini and other Jurisprudents

The meaning of the rule of "Whoever owns" is that whoever is legally and religiously authorized to do something, his confession about it will also be valid and effective, although the text of the confession is not to his own detriment or possibly to the detriment of others. Thus, in this respect, this rule departs from the "rule of confession of the wise," whose condition of validity is the confession of the wise person against himself. This article is an attempt to compare the views of Imam Khomeini on this rule with the views of other jurisprudents, especially Sheikh Ansari. The findings of this paper show that all jurisprudents consider this rule to be an independent rule, but Imam Khomeini does not consider it as an independent jurisprudential rule. He maintains that this rule is the same as the rule of "confession" or derived from the rules of “i’timan" (“Credit") and "man la yu’lam ila men qibalu”. Unlike other jurisprudents who regard “malak” as domination, Imam Khomeini considers “malak” as ownership and the concept of “shi’an” in his viewpoint is real properties or objects, while jurisprudential texts indicate that in most cases the jurisprudents who refer to this rule, their interpretation of  “melkiat” in this rule is domination and possession.