تاملی بر ضرورت تطابق ایجاب و قبول در قلمرو اشتباه در اعمال حقوقی با رویکردی بر نظریه امام خمینی(س)

ضرورت تطابق ایجاب و قبول و اثر آن در تحقق اعتباری قرارداد، یکی از شرایطی است که فقهای امامیه به ‌مثابه یک اصل بر آن تاکید دارند به‌گونه‌ای که تخلف از آن موجب می‌شود عقد در مواردی در معرض بطلان قرار گیرد یا اساساً عقدی در عالم اعتبار محقق نشود؛ اما به نظر می‌رسد در برخی از موارد مثل برخی از مصادیق کم اهمیت اشتباه در عقود به جهت رعایت لزوم حفظ نظم قراردادی ، اجتماعی و اتقان معاملات از این قاعده پیروی نشده و اشتباه در عقود سبب ایجاد حق فسخ می‌گردد و حتی در مواردی حدوث اشتباه تاثیری در سرنوشت عقد نخواهد داشت. این رویکرد که در جهت اثبات نظریه حاکمیت اراده ظاهری یا همان کفایت اراده ظاهرشده در حقوق بعضی از کشورهای غربی از جمله آلمان  در محدوده قراردادها نیز تفسیر می‌گردد و به عنوان یک راهبرد در جهت لزوم قراردادها و پرهیز از تزلزل عقود مورد شناسایی قرار می گیرد. راهبردی که البته از عبارات برخی از فقهای معاصر از جمله امام خمینی در مورد ماهیت و چیستی عقد و نقش ایجاب و قبول در تحقق آن نیز برداشت می‌شود.

A Reflection on the Necessity of Creation and Adoption in the Realm of Mistake in Legal Practices with an Approach to Imam Khomeini’s Theory

The necessity of compliance of creation and acceptance and its effect on the credential realization of contract is one of the conditions that Imamite jurisprudents emphasize as a principle whose violation may cause the contract to become void in certain cases or no contract may substantially materialize in the arena of validity. However, it seems that in some cases such as some referents of minor significance in the contract, in some cases, this rule is not followed due to the need to maintain the contractual and social order as well as firmness of the deals and a mistake in the contract causes the creation of the right to terminate and even in some cases the occurrence of mistake does not affect the fate of the contract. This approach is also interpreted to substantiate the theory of apparent sovereign will or the adequacy of the apparent will is also interpreted in the law of some Western countries, including Germany, within the scope of contracts, and is recognized as a strategy for the necessity of contracts and the avoidance of shakiness of contracts. A strategy that, of course, is also understood from the statements of some contemporary jurisprudents, including Imam Khomeini, about the nature of the contract and the role of creation and acceptance in its realization.