بررسی قاعده الشرط الفاسد لیس بمفسد للعقد در فقه و حقوق با رویکردی بر نظر امام خمینی(س)

شروط نامشروع، به شروطی اطلاق می‌شود که حلالی را حرام و یا حرامی را حلال کنند و یا مقتضای آن در تضاد با یک حکم وضعی ثابت باشد. این شروط، بدون شک فاسد هستند و مشروط‌علیه نه‌تنها مکلف به انجام آن‌ها نیست، بلکه اجازه انجام آن‌ها را هم ندارد. در این نوشتار تعاریفی از قاعده، شرط و عقد بیان‌شده و رابطه آن‌هابه‌صورت مختصر شرح داده شده است؛ یعنی «التزام در ضمن التزام»، میان مباحث مختلفی مانند تخلف وصف، تخلف شرط، تبعض صفقه، شرط الخیار و... نوعی شباهت و همسانی برقرارشده است که عبارت از ایجاد حق فسخ برای مشروط‌له در فرض عدم تحقق وصف و شرط است. به نظر امام خمینی فساد عقد مقرون به‌شرط نامشروع، مورد مناقشه است. وقتی دلیلی بر فساد عقود پیدا نشود، عموم ادله آن‌ها را در برمی‌گیرد. با فرض شک در صحت این عقود اصاله الصحه را جاری و به آیات و روایات مربوطه استناد می‌کنیم.

A Study of the Rule of ‘An Invalid Condition Is Not a Terminator of the Contract’ in Jurisprudence and Law Based on Imam Khomeini’s Viewpoints

Illegal conditions refer to the conditions where a lawful is turned into an unlawful or the other way round or its content is in conflict with a statutory order. These conditions are undoubtedly invalid and their subjects are not obliged to do so and are not allowed to do either.This article describes briefly the rule, condition, and contract and their relation, namely "obligation implied in obligation", among various issues such as violation of description, violation of condition, condition of termination, etc. and a kind of similarity is established, i.e. the right to terminate the contract for what condition has been set for in case of lack of fulfilment of the description and condition. According to Imam Khomeini, the invalidity of a contract based on the illegality of condition is disputable. When there is no evidence of invalidity of contracts, in encompasses all their reasons. In case of doubt in the validity of such contracts primary of validity is accepted and reference is given to the Quranic verses and traditions.