نقش پیش فرض در فقه و حقوق کیفری با رویکردی بر آرای امام خمینی(س)

پیش‌فرض، امری است که در بستر زمان و مکان، تحت تاثیر فرهنگ جامعه، خانواده، اقتصاد و ... در ضمیر افراد نهادینه می‌شود و در تصمیم‌ گیری‌ها موثر است. قانون‌گذاران کیفری نیز در عرصه تقنین از این قاعده مستثنا نیستند. تحقیق حاضر در مقام احصاء و تبیین برخی از مهم‌ترین پیش‌فرض‌هایی است که احکام فقهی جزائی را تحت تاثیر قرار داده است. از باب نمونه پیش‌فرض حجیت خبر واحد در مواجهه با اخبار منتسب به معصومین علیهم‌السلام، عملاً سبب غیرقابل طرح بودن سایر ادله گردیده است. نتیجه اینکه اغلب ادله متنی مثل اخبار و احادیث، بر ادله غیر متنی نظیر دلیل عقل و بنای عقلا سلطه یافته‌اند. علاوه بر اینکه اخبار با دشواری‌های متعددی هم در سند و هم در دلالت مواجهند، درک مدلول آن‌ها، اغلب تحت تاثیر پیش‌فرض‌هایی صورت می‌گیرد که ما را از مقصود شارع دور می‌نماید. جلوه‌های مقاصدی فقه امام خمینی مرتبط با همین پیش‌فرض است.