فروش ابزار جنگی به دشمنان دین در فقه حکومتی امام خمینی (س)

در این نوشته، سخن از حکمِ فروش و عدم فروش جنگ‌افزار به دشمنان دین است. در نظر فقیهان پیشین، عموماً، این مسئله دارای دو حکمِ عدم فروش مطلقاً و تفصیل بین زمان جنگ و زمان صلح، بوده است. عدم فروش مطلقاً بدین معنی است که در هیچ زمان، نباید به دشمن سلاح فروخت و یا اینکه در زمان جنگ، فروش ممنوع و در زمان صلح، بلااشکال است؛ البته نظر سومی می‌تواند باشد که با وجود تعارض میان ادله منع مطلق و جواز آن، تساقط ادله را، میان می‌کشد و درنتیجه به عمومات «تجاره عن تراض» رجوع می‌شود.امام خمینی، هیچ‌کدام از سه نظریه فوق را قبول نکرده و با توجه به روح و مذاق شریعت و نیازهای زمان و مکان و اختیارات حاکم اسلامی، مسئله فروش و عدم فروش را از شئون و اختیارات حاکم اسلامی می‌داند و معتقد است که حاکم اسلامی و فقیه جامع‌الشرایط است که تشخیص می‌دهد سلاح را به دشمن، بفروشد یا منعِ فروش نماید. با حکمِ حاکم اسلامی و با توجه به مصالح جامعه اسلامی جواز یا عدم جواز آن مشخص می‌شود.

Arms Sales to Enemies of Religion in Imam Khomeini’s Governmental Fiqh

This paper intends to review the religious rule for selling and prohibition to sell arms to enemies of the religion. In view of the past jurists, in general, such arms sales are subject to two rules of absolute prohibition on sale and differentiation between the time of war and peace. Absolute prohibition on sale means that arms must not be sold to the enemies of religion at any time, or it may be sold at time of peace but absolutely forbidden at time of war. Of course, there may be a third view that leads to the contradictory evidences despite the contradiction between permission to sell and prohibition on sale. In such cases, reference shall be made to the business by mutual consent. Imam Khomeini rejects all three theories. Given the spirit and preference of the Sharia Law, the time and place circumstances, and authority of the Islamic ruler, he considers the permission to sell and prohibition on sale within the jurisdiction and power of the Islamic ruler. Imam Khomeini is of the opinion that it is the Islamic ruler and highly qualified religious jurisprudent who decides to sell arms or prohibit arms sales to enemies of religion. Upon the rule of the Islamic ruler and with respect to the expediency of the Islamic community, the permission to sell or the prohibition on arms sale will be made clear.