اثربخشی درمان با رویکرد رفتاردرمانی-عقلانی-هیجانی و درمان پذیرش‌وتعهد بر استرس اکسیداتیو بیماران مبتلابه فشارخون بالا

سابقه و هدف: فشارخون بالا یکی از اصلی ترین عوامل مرگ ومیر در جهان است. علی رغم اینکه فشارخون بالا منشا پزشکی دارد، مداخلات روان شناختی نیز می توانند در کاهش آن نقش مهمی ایفا کنند. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی درمان با رویکرد رفتاردرمانی-عقلانی-هیجانی و درمان پذیرش وتعهد بر استرس اکسیداتیو بیماران مبتلابه فشارخون بالابود. روش بررسی: پژوهش حاضر شبه تجربی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل به همراه دوره پیگیری بود. جامعه آماری شامل تمامی افراد مبتلابه فشارخون بالا در شش ماه نخست سال 1399 در شهر بیرجند بودند که به روش نمونه گیری در دسترس 36 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب به طور تصادفی در دو گروه آزمایش درمان عقلانی، هیجانی و رفتاری (12 نفر) و پذیرش و تعهد (12 نفر) و یک گروه کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. افراد گروه های آزمایش به‌صورت هفتگی و در هر جلسه 90 دقیقه درمجموع هشت جلسه، مداخلات درمانی درمان عقلانی، هیجانی و رفتاری درایدن و نیمن (2013) و پذیرش وتعهد هیز (2011) را دریافت نمودند. ابزار پژوهش دستگاه فشارخون جیوه ای و روش اندازه گیری hple و frap بود. جهت تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر در نرم افزار spss24 استفاده شد.  یافته ها: درمان با رویکرد رفتاردرمانی-عقلانی-هیجانی و درمان پذیرش و تعهد بر شاخص های استرس اکسیداتیو یعنی مالون دی آلدئید (0.01>p)، ظرفیت تام اکسیدانی (0.01>p) و اسیداوریک (0.05>p) اثربخش بود که در دو دوره پیگیری نیز تداوم داشت (0.01>p).نتیجه گیری: بر اساس نتایج، می توان از مداخلات درمانی درمان عقلانی-هیجانی-رفتاری و پذیرش وتعهد برای کاهش استرس اکسیداتیو بیماران مبتلابه فشارخون بالا در کنار روش های دارویی، استفاده کرد.

the effectiveness of rational emotive behavior therapy and acceptance and commitment therapy on oxidative stress in patients with hypertension

background: high blood pressure is one of the main causes of death in the world. psychological interventions can also play an important role in reducing it. therefore, the aim of study was to investigate the effectiveness of rebt and act on oxidative stress in patients with high blood pressure. materials and methods: this quasi-experimental research was pre-test-post-test with a control group and a follow-up period. the statistical population included all the people suffering from high blood pressure in the first six months of 2020 in birjand. 36 people were randomly selected by sampling method in two experimental groups of rebt (12 people) and act (12 people) and a control group (12 people). the subjects of the experimental groups received weekly, 90-minute sessions for a total of eight sessions, therapeutic interventions with the rebt of dryden & neeman (2013) and act of hayes (2011). the research tool was mercury blood pressure device and hple and frap measurement method. to analyze the data, the method of analysis of variance with repeated measurements was used in the spss24. results: treatment with behavioral-rational-emotional therapy approach and acceptance-and-commitment therapy on the markers of oxidative stress i.e., mda (p<0.01), tac (p<0.01) and uric acid (p<0.05) was effective and continued in the follow-up period (p<0.01).conclusion: it’s possible to use therapeutic interventions with rebt and act to reduce the oxidative stress of patients with high blood pressure along with pharmaceutical methods.