بررسی برنامه‌ریزی استراتژیک سلامت الکترونیک و مروری بر موانع و چالش‌های موجود در کشور ایران

صنعت سلامت یکی از بخش های مهم و درحال رشدِ اقتصاد جهانی است. هرساله برای ارائه خدمات مراقبت بهتر و بازدهی بیشتر، در سازمان های بخش سلامت میلیاردها دلار صرف بهبود نظام های اطلاعاتی می شود. برنامه ریزی استراتژیک نظام اطلاعات در سازمان های سلامت محور، ابزاری برای تصمیم گیری آگاهانه برای حصول به اهداف کلان و خرد سازمان های بخش سلامت است و از هرز رفتن سرمایه گذاری های عظیمی که در فن آوری های اطلاعاتی سازمان ها می شود، جلوگیری می کند. این پژوهش یک مطالعه مروری غیرسیستماتیک و جامعه پژوهش آن شامل مطالعات علمی مستخرج از کتابخانه ها و محیط اینترنت است. پایگاه های اطلاعاتی مورد استفاده شامل proquest, web of science, scopus, ovid, cochrane library, medline, isc, irandoc, sid, magiran, iranmedex medlib, و موتور جستجوی google scholar بودند. کلیدواژه های استراتژی سلامت الکترونیک، مدیریت اطلاعات سلامت الکترونیک، پرونده الکترونیک سلامت، پزشکی از راه دور و تجویز الکترونیکی، برنامه استراتژیک نظام سلامت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که هرچند تلاش های زیادی برای اجرا و پیاده سازی سلامت الکترونیک در ایران شده است، با این حال استراتژی سلامت الکترونیک در ایران بیشتر در حد کلیات بوده و به علت عدم پایداری و موانع موجود به طور کامل عملیاتی نشده است. از طرفی نقایص موجود در زیرساخت فناوری اطلاعات کشور، محدودیت های نگرشی و رفتاری افراد، محدودیت های مالی، تغییرات سریع مدیران، کمبود نیروی انسانی متخصص و ماهر از موانع اصلی و تاثیرگذار در زمینه توسعه سلامت الکترونیک در ایران به شمار می آید. برای رفع این موانع، نیازمند داشتن برنامه استراتژیک ملی مشخص، هماهنگی افراد، سیاست گذاری و به کارگیری قوانین و مقررات و استانداردهای لازم، طراحی نرم افزارهای کاربردی هماهنگ، سیستم های امنیت الکترونیکی و ارتقاء فرهنگ استفاده از فناوری های اطلاعاتی در نظام سلامت کشور است.

Investigating Ehealth strategic planning and review of the challenges and obstacles in Iran

Health industry is one of the important and growing sections of the global economy. Every year, billions of dollars are spent to improve information systems and provide better care services and greater efficiency in the health sector organizations. Information Systems Strategic Planning (ISSP) in health sector organizations is a tool for informed decisionmaking to achieve the macro and micro objectives of organizations in the Health Sector and prevent the waste and failure of huge investments in information technology of the organization. This is a nonsystematic review study and research data includes required papers and books collected through library and Internet. Several databases such as ProQuest, Web of Science, Scopus, Ovid, Cochrane Library Medline, ISC, Irandoc, Sid, Magiran, Iranmedex Medlib and google Scholar search engine were investigated with keywords including electronic health strategy, medical informatics, electronic health record (EHR), telemedicine and electronic prescribing, Ehealth strategic planning . This study demonstrated that despite many efforts to implement Electronic Health in Iran, electronic health strategy is in generalities and not fully operational, due to lack of stability and the administrative obstacles. On the other hand, the short comings in the country's IT infrastructures, attitudinal and behavioral constraints, financial constraints, rapid changes of managers and the lack of skilled manpower are of the main obstacles affecting the development of Electronic Health Strategy in Iran. To eliminate these barriers, we need to have a national strategic plan, coordination, the existence of required regulations and standards, related software applications, electronic security systems and promotion of the use of information technology in the health system of the country. Keywords: Strategic planning, Information systems, Medical informatics, Electronic health records, Telemedicine.