ارائه مدلی شاخص برای بومی‌سازی فناوری در صنعت پتروشیمی با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند معیاره فازی

مفهوم فناوری بومی و بومی‌کردن فناوری سال‌هاست که موردبحث محافل گوناگون به‌ویژه مجامع علمی و فناوری کشورهای در حال رشد است. بابیان این واژه‌ها، اغلب ذهن‌ها به‌سوی صنعت سنتی متمرکز می‌شوند. اما در مباحث مربوط به فرآیند انتقال فناوری و لزوم برخورد آگاهانه با فناوری‌های وارداتی، مفهوم این واژه به ایجاد ساختار و زمینه‌ای برای درک و کشف دانش فنی فناوری وارداتی اشاره دارد و در واقع، موید تحقق فرآیندی است که شامل یادگیری، جذب و اصلاح و انطباق، توسعه داخلی و اعمال تغییرات کوچک و بزرگ و بالاخره، تسلط بر فناوری وارداتی، انجام نوآوری و اشاعه آن است. جامعه آماری این تحقیق، 40 نفر از مدیران، کارشناسان و خبرگان صنعت پتروشیمی می باشند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش، عوامل موثر بر بومی‌سازی فناوری با تکیه ‌بر ادبیات تحقیق و بررسی مطالعات پژوهشگران این حوزه و تجارب موفق بومی‌سازی فناوری در ایران با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساخت‌یافته با خبرگان صنعت پتروشیمی و روش اعتباریابی در تحقیقات کیفی استخراج شدند. در بخش کمی تحقیق، روش تصمیم گیری چندمعیاره بکار برده شده است. برای رتبه‌بندی معیارها و زیرمعیارهای موثر بر هر مدل از فن تحلیل شبکه‌ای فازی، برای تعیین روابط درونی معیارها از فن دیمتل فازی و برای رتبه‌بندی مدل‌ها و انتخاب مدل برتر از تاپسیس فازی استفاده شده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهند که مدلی برتر از بین مدل‌های موجود بومی‌سازی فناوری برای صنعت پتروشیمی وجود دارد.