تحلیل نقش سرمایه انسانی، تحقیق و توسعه داخلی و تجارت در ارتقا بهره وری کل عوامل اقتصاد ایران

هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر بهره وری کل عوامل تولید با در نظر گرفتن اعتبارات تحقیقات دولتی به عنوان سرمایه تحقیق و توسعه داخلی، درصد شاغلان دارای تحصیلات عالی از کل اشتغال به عنوان جانشین سرمایه انسانی و درجه بازبودن تجاری به عنوان جایگزین تجارت می باشد. در این مقاله ارتباط بلند مدت و تصحیح خطای کوتاه مدت بین بهره وری کل عوامل با سایر متغیرها طی دوره 86-1353 با استفاده از روش توزیع خودرگرسیون با وقفه های گسترده (ardl) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج برآورد نشان می دهد که در بلند مدت اثر سرمایه انسانی و تحقیق و توسعه داخلی بر بهره وری مثبت و معنادار می باشد و اثر متغیر موهومی جنگ منفی و معنادار می باشد. اما اثر درجه بازبودن تجاری در بلندمدت معنادار نیست در حالی که در کوتاه‌مدت دارای اثر مثبت و معنادار می باشد و این بدین معنا می باشد که تجارت نه تنها، بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه نرخ رشد را از طریق اثراتش بر تکنولوژی افزایش می‌دهد. مشارکت در تجارت بین‌المللی، فشارهای رقابتی را افزایش می‌دهد و افزایش فشار رقابتی، شرکت‌های داخلی را مجبور به اتخاذ تکنولوژی‌های جدید و افزایش کارایی می‌کند. همچنین عوامل دیگر موثر بر بهره وری در قالب متغیر روند زمانی تاثیر منفی و معنادار بر بهره وری دارند.