تاثیر تحصیلات عالی بر هویت اجتماعی زنان در آینده (رویکرد آینده پژوهی - روش تحقیق لایه‌ای علی)

آینده‌پژوهی شامل مجموعه‌ تلاش‌هایی است که با جستجوی منابع، الگوها، و عوامل تغییر یا ثبات، به تجسم آینده‌های بالقوه و برنامه‌ریزی برای آن‌ها می‌پردازد. آینده‌پژوهی بازتاب‌دهنده چگونگی زایش واقعیت «فردا» از دل تغییر «امروز» است. توسعه مراکز آموزش عالی، تقاضا و رقابت را برای حضور زنان در دانشگاه و تحول هویت اجتماعی آنان فراهم می‌سازد. نهاد دانشگاه باعث شده که بازاندیشی در هویت زنان صورت گیرد و هویت آنان دائماً در حال ساخته شدن است. هدف این پژوهش، آینده پژوهی تحول هویت اجتماعی زنان در نهاد دانشگاه است که تا کنون پژوهشی در این زمینه صورت نگرفته است. لذا به لحاظ موضوعی و رویکرد حاکم بر آن نوآورانه است. جامعه‌ی آماری پژوهش خبرگان حوزه جامعه‌شناسی و کارمندان دانشگاه بود. حجم نمونه 18 نفر و ابزار گردآوری داده‌های مصاحبه بودند. بعد از پیاده‌سازی مصاحبه‌ها به کمک روش تحلیل تماتیک، تم‌های اصلی و فرعی مصاحبه‌ها استخراج گردید و سپس با کاربست تحلیل لایه‌ای علی، مولفه‌ها و ابعاد آن‌ها در 4 سطح لیتانی، علل اجتماعی، گفتمان و اسطوره شناسایی شدند. یافته‌های پژوهش با استفاده از این 4 سطح نشان می‌دهند فضای دانشگاه باعث شده که زنان به طور مداوم به بازاندیشی در هویت خود بپردازند و این امر در آینده هم ادامه دارد. زنان با استفاده از گفتمان‌های مختلف در برابر نابرابری که بین زن و مرد وجود دارد، مقاومت می‌کنند و با ادامه مقاومت آنان، در آینده برابری زن و مرد تبدیل به امری عادی می‌شود. در دانشگاه ساختارهای معنایی زنان تغییر کرده و زنان فعالیت خود را در عرصه اجتماعی افزایش می‌دهند که در این امر فرآیند مدرنیته تاثیر زیادی داشته است.