طراحی مدل یکپارچه توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی با رویکرد توسعه پایدار

کارآفرینی روستایی، موتور رشد و پویایی اقتصادی و توسعۀ اجتماعی در مناطق روستایی است که علی رغم اهمیت آن، از سوی برنامه ریزان توسعه و پژوهشگران این حوزه، کمتر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به ماهیت نوآورانه و پویای کارآفرینی در مناطق روستایی و اهمیت رویکردهای حفظ زیست بوم در روستاها، یکی از دغدغه های سیاست‌گذاران و برنامه ریزان، شناسایی مهمترین عوامل و شاخص های ارزش آفرین است تا با توجه به این عوامل، سطح فعالیت‌های کارآفرینانه را ارتقا بخشیده و به اهداف آن از جمله ایجاد شغل، رشد اقتصادی و کاهش فقر نائل شد. لذا هدف از انجام این پژوهش، طراحی مدل یکپارچه توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی با رویکرد توسعه پایدار است. در این پژوهش، با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی، تحقیقات و پژوهش های انجام شده در حوزه توسعۀ کارآفرینی در مناطق روستایی، بررسی شده و الگویی ترکیبی برای آن ارائه شده است. جامعه و نمونه آماری، مطالعات و تحقیقات مرتبط با موضوع پژوهش بوده است. بدین منظور، ابتدا منابع مرتبط، به دقت گردآوری و بررسی شده، مولفه ها و متغیرهای مورد توجه در هرکدام از تحقیقات، بررسی و استخراج شدند. سپس بر اساس تشابه و نزدیکی بین مفاهیم، محورهای اصلی مشخص شده و دسته بندی موضوعی صورت-گرفت. یافته های این پژوهش منجر به شناسایی 6 عامل اصلی در دو بُعد عوامل توسعۀ کارآفرینی روستایی و عوامل محیط کارآفرینانه شد. عوامل توسعۀ کارآفرینی روستایی شامل چهارده متغیر ارزش آفرین در سه مولفه ایجاد و تقویت نگرشهای کارآفرینانه، بروز رفتارهای کارآفرینانه و نتایج توسعه ای کارآفرینانه بود. در بُعد عوامل محیط کارآفرینانه نیز نوزده متغیر در سه سطح توسعۀ اقتصاد منبع محور، اقتصاد کارآیی محور و اقتصاد نوآوری محور شناسایی شد. در نهایت روایی و پایایی مدل با استفاده از شاخص کاپا اندازه گیری شد که برابر با 0.857 محاسبه شد و در سطح توافق عالی قرار گرفت. در انتهای مقاله نیز پیشنهادهایی برای ارتقاء کارآفرینی روستایی مطرح شد.