بررسی عوامل موثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی جوانان روستایی (مورد مطالعه شهرستان‌های هشترود و اسکو)

هدف این مقاله بررسی عوامل موثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجان‌شرقی و حجم نمونه نیز 769 نفر بوده است. دلیل انتخاب دو شهرستان این بوده است که طی دوره (1385-1375) هشترود مهاجرفرست‌ترین و شهرستان اسکو دارای کمترین میزان مهاجرت در سطح استان بوده‌اند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، جوانان ساکن در روستاهای شهرستان‌های مذکور مورد مطالعه قرار گرفتند. موقعیت جغرافیایی، دوری و نزدیکی به شهر، شیوه معیشت و تعداد جمعیت، ازجمله ملاک‌های تعیین کننده در امر انتخاب خوشه‌ها بوده‌اند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق‏ساخته، استفاده شده که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان داد که اکثریت پاسخگویان دارای میزان مشارکت اقتصادی و اجتماعی متوسط به بالایی بودند. افزایش تحصیلات و درآمد، وضعیت شغلی متزلزل (عدم اشتغال) و وضعیت مجرد بودن، باعث کاهش میزان مشارکت اقتصادی در محیط روستا شده‌اند که با افزایش سن، میزان مشارکت در روستا افزایش یافته است. یافته‌های تحلیلی نشان داد هر چقدر سطح کیفیت زندگی، رضایت از زندگی و وابستگی به محل زندگی بالا باشد، میزان مشارکت اجتماعی و اقتصادی افزایش یافته است. نتایج رگرسیون چندمتغیره هم نشان داد که متغیرهای کیفیت زندگی و وابستگی مکانی توانسته‌اند در مشارکت اقتصادی تاثیر مثبت و معنادار داشته باشند. بنابراین کسانی که کیفیت زندگی و تعلق مکانی بیشتری در روستای خود داشته‌اند میزان مشارکت اقتصادی‌شان بیشتر بوده است.