سنجش سطح توسعه و نابرابری‌های ناحیه‌ای در جنوب شرق ایران(نمونه موردی: شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان)

نابرابری‌های فضایی در توزیع درآمد، خدمات بهداشتی، آموزشی و شاخص‌های فقر؛ چالش‌های گسترده اقتصادی و سیاسی را برای دولت‌های بسیاری از کشورهای در حال توسعه بوجود آورده است. اصولاً نابرابری‌های منطقه‌ای از دو زمینه اصلی نشات می‌گیرند. نخست شرایط طبیعی هر منطقه جغرافیایی و دوم تصمیمات سیاستگذاران و برنامه‌ریزان اقتصادی. نکته قابل ذکر در این مورد این است که با پیشرفت تکنولوژی از اهمیت عامل اول کاسته شده و به اهمیت عامل دوم اضافه شده است. بنابراین در ایجاد نابرابری‌های منطقه‌ای بیشتر تصمیمات سیاستگذاران و برنامه‌ریزان تاثیر می‌گذارد. هدف تحقیق حاضر در راستای ارزیابی و تحلیل نابرابری‌های منطقه‌ای بین شهرستان‌های استان سیستان و بلوچستان بوده که بر اساس 29 شاخص منتخب انجام یافته است. از این رو ابتدا 29 شاخص منتخب اقتصادی- اجتماعی، بهداشتی- درمانی، آموزشی، زیربنائی در مقیاس شهرستان از اطلاعات مربوط به سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1390 استخراج گردید و در ادامه با استفاده از چهار روش، ویکور(vikor) ، تحلیل مولفه‌های اصلی(pca)، روش موریس و روش امتیاز z استاندارد به تحلیل وضعیت شهرستان‌های استان با توجه به شاخص‌های مذکور پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که به جزء روش موریس، در سه روش دیگر شهرستان‌های زاهدان و زابل با شاخص ترکیبی بالا در سطح برخوردارتر قرار گرفته‌اند و تقریباً در هر چهار مدل شهرستان‌های زابلی، دلگان و سرباز به تناوب در رتبه‌های پایین‌تر سطح برخورداری قرار دارند.