تدوین بسته آموزشی ارتقا تاب آوری کارکنان اقماری و اثر بخشی آن بر تاب آوری و استرس شغلی کارکنان در شرکت پایانه‌های نفتی ایران

هدف این پژوهش تدوین بسته آموزشی ارتقا تاب آوری کارکنان اقماری و اثر بخشی آن بر تاب آوری و استرس شغلی کارکنان در شرکت پایانه‌های نفتی ایران بود. این پژوهش با استفاده از طرح‌های پژوهش ترکیبی انجام پذیرفت. در بخش کیفی جهت جمع‌آوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 10 نفر از کارکنان اقماری استفاده شد. برای تدوین بسته آموزشی پس از انجام مصاحبه با استفاده از روش تحلیل مضمون استقرایی 4 عامل اصلی فردی، خانوادگی، سازمانی و اجتماعی موثر بر تاب آوری کارکنان اقماری به دست آمد و بسته آموزشی بر اساس این ابعاد تدوین شد. روش پژوهش در بخش کمی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و آزمون پیگیری دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری شامل کارکنان اقماری شرکت پایانه‌های نفتی ایران بود. روش نمونه‌گیری در بخش کیفی نظری (هدفمند) و در بخش کمی به صورت تصادفی ساده بود که تعداد 30 نفر از کارکنان اقماری به صورت تصادفی به دو گروه 15 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه‌های تاب‌آوری 25 سوالی (conner & davidson, 2003) با ضریب پایایی آلفای کرونباخ 0.99 و استرس شغلی (hse, 1990) موسسه ملی سلامت و ایمنی انگلستان (national institute for occupational safety) با ضریب پایایی آلفای کرونباخ 0.99 استفاده شد. گروه آزمایش در 9 جلسه 90 دقیقه‌ای توسط روانشناس و با حضور پژوهشگر تحت آموزش قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ‌گونه آموزشی دریافت نکردند. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و تحلیل واریانس با اندازه‌های تکراری انجام شد. یافته‌ها نشان داد پس از اجرای بسته آموزشی بین میانگین نمرات تاب‌آوری و استرس شغلی در مرحله پس‌آزمون و پیگیری تفاوت معنی‌داری وجود داشته و باعث افزایش نمرات تاب‌آوری و استرس شغلی درگروه آزمایش شده است، بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بسته آموزشی تدوین شده در ارتقا تاب‌آوری و کاهش استرس شغلی کارکنان اقماری موثر بوده است.

developing a training package for promoting resilience and evaluating its effect on resilience and job stress in satellite employees of iranian oil terminals company

the purpose of this study was to developing a training package for promoting resilience and evaluating its effect on resilience and job stress in satellite employees of iotc. this research was conducted using mixed method. in the qualitative part to collect data used semi-structured need-based interviews with satellite staff and to analysis of data used inductive content analysis. the results of the first stage of qualitative part showed that individual, family, organizational and social factors are effective on the resilience of satellite employees and compiling the training package based on this factors. in the quantitative part, used semi-experimental method with pre-test, post-test and follow-up test of experimental and control groups.the statistical population included all satellite employees of iotc. the sampling method in the qualitative part was theoretical (purposeful) and in the quantitative part was simple random that 30 satellite employees were randomly divided into two groups of 15 experimental and control. for data collection, 25-item connor and davidson resilience questionnaires (2003) with cronbach's alpha reliability coefficient of 0.994 and national institute for health and safety job stress questionnaires (1990) with cronbach's alpha reliability coefficient of 0.991 were used. the experimental group was trained in 9 sessions of 90 minutes by a psychologist in the presence of the researcher and the control group did not receive any training. data analysis was performed using spss software and multivariate analysis of covariance. finding showed that due to implementation of the training package, there was a significant difference between the mean scores of resilience and job stress in the post-test and follow-up stage, which increased resilience and job stress scores in the experimental group, so it can be concluded that the training package was effective in promoting resilience and reducing job stress of satellite staff.