رویکرد چند روشی کیفی به اختلالات خواب دانشجویان در همه‌گیری کرونا

هدف این پژوهش شناسایی عوامل موثر بر اختلالات خواب دانشجویان در همه‌گیری کرونا بود. این پژوهش از نوع چندروشی کیفی بوده و با استفاده از دو طرح کیفی فراترکیب و پدیدارشناسی انجام شده است. در فراترکیب؛ پنج پایگاه دادۀ لاتین شامل اسکوپوس، امرالد، ساینس دایرکت، اشپرینگر و پروکوئست و دو پایگاه دادۀ فارسی با عناوین پایگاه نشریات کشور و پایگاه اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، بر مبنای روش شش مرحله‌ای ساندلوسکی و باروسو بررسی شد و 21 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت. در پدیدارشناسی؛ بر مبنای الگوی هفت مرحله‌ای کلایزی، اطلاعات لازم با مصاحبۀ‌ نیمه‌ساختمند با 12 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز جمع‌آوری و با استفاده از روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل گردید. اعتبار داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های تاییدپذیری (خودبازبینی پژوهشگران)، اعتمادپذیری (هدایت دقیق جریان جمع‌آوری اطلاعات) و همسوسازی داده‌ها تایید شد. نتایج نشان دادند که عوامل موثر بر اختلالات خواب دانشجویان در همه‌گیری کرونا را می‌توان در چهار مضمون اصلی تعاملات اجتماعی، بهداشت روانی، فعالیت‌های جسمانی و فعالیت‌های آموزشی طبقه‌بندی نمود. با توجه به تاثیر بالای الگوی منظم خواب در آینده تحصیلی دانشجویان، بهسازی و توسعۀ برنامه‌های آموزشی و مشاوره‌ای در نگاه تکمیلی فرهنگ سازی و همزیستی در آموزش مجازی مورد توجه ویژه است.

a multi qualitative approach to students’ sleep disorders at corona epidemic

the aim of this study was to identify the factors affecting students’ sleep disorders in corona pandemic. this research is a qualitative multi-method and has been done using two meta-synthesis and phenomenological quality designs. in meta-synthesis; the analysis was based on the six-step method of sandelowski and barroso 21 related research sources. in phenomenology; based on colaizzi’s seven-stage model, the necessary information was collected through semi-structured interviews with 12 graduate students of shiraz university and analyzed using content analysis method. the validity of the data was verified using the techniques of verifiability (researchers’ self-review), reliability (accurate guidance of data collection flow) and data alignment. the results showed that the factors affecting students’ sleep disorders in corona pandemic can be classified into four main themes: social interactions, mental health, physical activity and educational activities. due to the high impact of regular sleep patterns on students’ academic future, the improvement and development of educational programs and counseling in the complementary view of culture building and coexistence in virtual education is of special interest.