اثربخشی آموزش هوش هیجانی بر مولفه‌های سازگاری اجتماعی دختران نوجوان تک‌والدی با مشکلات هیجانی و رفتاری

هدف این پژوهش تعیین تاثیر آموزش هوش هیجانی بر ارتقای سازگاری اجتماعی دختران تک‌والدی با مشکلات هیجانی و رفتاری مقطع متوسطه اول شهر تهران بود. این پژوهش در زمرۀ طرح‌های شبه تجربی با طرح پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری پژوهش تمامی نوجوانان دختر 13 تا 16 دارای مشکلات هیجانی و رفتاری شهر تهران سال تحصیلی 93-1392 که دارای خانواده‌های تک‌والدی بودند. گروه نمونه با گزینش هدفمند شامل 28 نفر از آن‌ها که با افت آزمودنی‌ها، 11 آزمودنی در گروه آزمایشی و 12 نفر در گروه کنترل شرکت داشتند. برنامۀ آموزشی در ده جلسۀ دو ساعته و به روش کارگاهی ارائه شد. در این پژوهشپرسشنامۀ نیازسنجی، فهرست بررسی رفتار کودک و فرم خودسنجی نوجوانان (achenbach & rascula, 2001) و زیرمقیاس سازگاری اجتماعی از پرسشنامۀ شخصیتی کالیفرنیا (tiegs, clark &thrope, 1941) مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل داده‌ها به روش تحلیل واریانس چندمتغیره با طرح اندازه‌گیری‌های مکرر نشان داد که بر اثر برنامۀ آموزش هوش هیجانی، سازگاری اجتماعی آزمودنی‌ها افزایش یافته و اثربخشی برنامه تا مرحلۀ پیگیری نیز پایدار بوده است (0.01> p). شرکت در این دورۀ آموزشی، به افزایش سازگاری اجتماعی نوجوانان تک‌والدی دارای مشکلات رفتاری و عاطفی منجر شده است؛ بنابراین آموزش مهارت‌های هوش هیجانی به‌عنوان مهارت‌های زیربنایی سلامت روان رویکردی تاثیرگذار در افزایش سازگاری اجتماعی نوجوانان است.

Effect of training emotional intelligence on components of social adjustment of female adolescents with emotional and behavioral problems with single parents

The purpose of this study was to evaluate effect emotional intelligence on components of social adjustment of adolescents with single parents in Tehran city. The study utilized a quasiexperimental research method with pretestposttest and followup with control group. The population was all adolescents girls 13 to 16 age with emotional and behavioral problems and single parent in Tehran city in 20122013 (139293 s.c.).The sample of the study selected by a purposive sampling method and11 students in the experimental group and 12 students in the control group were among the adolescents with emotional and behavioral problems who were living in single parent families. This program was offered through workshop which consisted of 10 sessions, two hours per session. The instruments which were used in this study included Need Assessment Checklist, Child Behavior Checklist (CBCL), and Youth Self Report (YSR); (Achenbach & Reskula, 2001), Social Adjustment subscale of California Personality Inventory (Tiegs, Clark & Thrope, 1941). The obtained data was analyzed using Repeated Measures of Analysis of Variance, which showed that emotional intelligence training program could significantly increase social adjustment in adolescents with emotional and behavioral problems in single parent families. (p<0/01). Participating in the workshop, has led to increasing the social adjustment of adolescents with emotional and behavioral problems that living in single parent. Therefore, it is concluded that emotional intelligence skills training, as basic skills of mental health, can be an effective approach in increasing social adjustment of adolescent.