تاثیر بیگانگی با کار در بروز رفتارهای ضد شهروندی سازمانی با واسطه‌گری فرسودگی شغلی (مطالعه موردی: مدیران مدارس متوسطه زاهدان)

از معضلات سازمان‌های امروزی وجود رفتارهای ضد شهروندی سازمانی همچون کم‌کاری، پرخاشگری، قلدری، لجبازی و کینه‌توزی است. این رفتارها هم بر عملکرد سازمان‌ها و هم بر روابط بین شخصی و روحیه همکاری کارکنان تاثیر می‌گذارند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر بیگانگی با کار در بروز رفتار ضد شهروندی سازمانی با واسطه‌گری فرسودگی شغلی انجام شده است. مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهشی همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری است. جامعه پژوهش همه مدیران و معاونان مدارس متوسطه اول و دوم شهر زاهدان در سال تحصیلی 98-1397 بودند. به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای تعداد 252 مدیر و معاون مدارس متوسطه شهر زاهدان مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از سه پرسشنامه رفتارهای ضد شهروندی سازمانی (رحمانی، 1392)، فرسودگی شغلی (مسلش و جکسون، 1981) و بیگانگی با کار (اقتباس از صداقتی‌فرد و عبداله‌زاده، 1388) استفاده شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از مدل معادلات ساختاری با کمک نرم‌افزار spss16 و لیزرل استفاده شد. یافته‌ها نشان داد بیگانگی با کار هم به‌طور مستقیم و هم به‌طور غیرمستقیم و با واسطه‌گری فرسودگی شغلی در بروز رفتارهای ضد شهروندی سازمانی اثر مثبت و معنادار دارد؛ بنابراین می‌توان با اقداماتی از قبیل برقراری نظام پیشنهادها، تفویض اختیار، تنوع شغلی و مشارکت دادن کارکنان در تصمیم‌گیری‌ها، ضمن کاهش بیگانگی با کار، موجب کاهش فرسودگی شغلی و رفتارهای ضد شهروندی سازمانی شد.

The effect of work alienation on incidents organizational anticitizenship behaviors through the mediating role of job burnout (Case study: principals of Zahedan high schools)

One predicament in present organizations is the existence of anticitizenship behaviors such as laziness, aggression, bullying, stubbornness, intimidation, revengefulness. These behaviors affect both on organizations’ performance and interpersonal relationships and employees cooperation spirit. The main goal of this research was to identify the effectof workalienation on incidentsanticitizenship behaviors through the mediatingrole of job burnout. This study was an applied research method based on structural equation modeling. The population of the research was all the managers and assistances of the first and second high schools of Zahedan in the academic year of 201819. 252 principals and assistants of Zahedan high schools were studied by stratified random sampling method. To collect information, three questionnaires were used: AntiCitizenship Behaviors (Rahmani, 2013), Job Burnout (Maslach & Jackson, 1981) and Work Alienation(adopted from Sadaghati Fard and Abdollahzadeh, 2009). For data analysis the correlation coefficient and structural equation modeling were used by SPSS16 and Lisrel. Based on the results work alienation, either directly or indirectly through mediation ofjob burnout, had a positive effect on the appearing anticitizenship behaviors. Therefore, measures such as establishing a system of suggestions, delegation of authority, diversity job and contributing employees to decisionmaking, while reducing work alienation, could reduce job burnout and anti citizenship behaviors.