حمایت از دانش سنتی در پرتو مقررات موافقت‌نامه تریپس در سازمان جهانی تجارت

ایجاد مشوق‌های لازم برای اقوام بومی جهت حفظ منابع ژنتیک و دانش سنتی یکی از کارکردهای حقوق مالکیت فکری است. در حقیقت، حقوق مالکیت فکری می‌تواند مشوق‌هایی برای تقویت بنیان دانش سنتی و منابع ژنتیک فراهم آورد. روشن است در صورت عدم وجود سازوکارهای مناسب در این‌باره، عامه مردم انگیزه کافی برای پیگیری چنین ابداعاتی را از دست خواهند داد. ایجاد چنین سازوکاری نیازمند ایجاد یک ارتباط غنی و مستحکم فرهنگی برای تشریح قالب‌های فعلی مالکیت فکری در راستای حمایت از صاحبان دانش سنتی است. با این توضیح در صورت تایید این ارتباط، به دو هدف مهم و اساسی نایل خواهیم شد. از یک طرف، می‌توانیم با استفاده از دیدگاه‌های ارزشمند صاحبان این دانش گامی به سوی تقویت نظام مالکیت فکری در جهت پاسخگویی به نیازهای ایشان برداریم و از سوی دیگر، به آن‌ها این فرصت داده می‌شود که منافع ممکن‌الحصول خود را با استفاده از قالب‌های حمایتی موجود- شامل علایم جمعی و تصدیقی و در صورت امکان، حق ثبت اختراع و حق نسخه‌برداری- تحصیل کنند.در این راستا سازمان جهانی تجارت و موافقت‌نامه تریپس نقش مهمی ایفا می‌کنند، زیرا چنانچه موضوع حمایت از دانش سنتی از طریق این موافقت‌نامه ممکن شود، دایره تاثیر آن بیش‌تر می‌شود. بنابراین، توجه جدی به مذاکرات دور دوحه در این‌باره بسیار حایز اهمیت است. در این مقاله سعی شده است موضوع حمایت از دانش سنتی در چارچوب مقررات حاکم بر سازمان جهانی تجارت و موافقتنامه تریپس مورد توجه قرار گیرد. ضمن آنکه بیانیه دور دوحه در این راستا نیز مورد تاکید است.