محاسبه شاخص تمرکز و بررسی اثر آن بر حاشیه بازار در صنعت کشتار گوشت مرغ استان مازندران

با توجه به مصرف گوشت مرغ به عنوان کالای ضروری سبد غذایی خانوار ایرانی، بررسی ساختار و عملکرد بازار آن اهمیت ویژه‌ای دارد. به دلیل سهم بزرگ استان مازندران در تولید گوشت مرغ کشور، در این تحقیق از شاخص هرفیندال برای تعیین تمرکز در صنعت کشتار گوشت مرغ این استان استفاده شده و روش صنعتی تجربی نو neio نیز برای محاسبه اثر تمرکز بر حاشیه قیمت عمده‌فروشی گوشت مرغ به کار رفته است؛ به طوری که این اثر به دو جز قدرت بازار و کارایی هزینه‌ها تفکیک می‌شود. نتایج برآوردشده با استفاده از سیستم معادلات همزمان نشان می‌دهد کشتارگاه‌های مرغ در استان مازندران شاخص تمرکز پایینی دارند و در خرید مرغ زنده دارای قدرت بازار نیستند و قیمت‌پذیرند. اما با وجود تمرکز پایین در این واحدها، منافع کارایی هزینه ناشی از تمرکز، کم‌تر از قدرت بازار است به طوری که اثر کل تمرکز بر حاشیه قیمت عمده‌فروشی بازار مثبت است؛ یعنی با افزایش شاخص تمرکز، حاشیه بازار افزایش یافته و با کاهش آن، کاهش می‌یابد. مقدار اندک تمرکز موجود متاثر از سهم بیش‌تر بنگاه‌های پیشرو در بازار است که عامل ایجاد قدرت بازار به حساب می‌آید. بنابراین، با توجه به اثر مثبت تمرکز بر حاشیه بازار، با افزایش تعداد کشتارگاه‌های صنعتی در سطح استان و کاهش درجه تمرکز، می‌توان انتظار داشت حاشیه قیمت بازار کاهش یابد. همچنین، حمایت از کشتارگاه‌های بزرگ برای به‌کارگیری تکنولوژی نوین کمک شایانی برای افزایش اثر کارایی هزینه محسوب می‌شود.