بررسی توزیع درآمد در ایران با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی

این مقاله با هدف بررسی توزیع درآمد (چگونگی شکل‌گیری درآمد فعالیت‌های تولید، خانوارها و عوامل تولید در اثر تغییر متغیرهای برون‌زا) با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی تدوین شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بررسی توزیع درآمد در مدل‌های کلان‌نگر دارای اهمیت ویژه‌ای است، زیرا این مدل‌ها با توجه به در نظر گرفتن کلیت اقتصاد یک کشور تمام پیوندهای مستقیم و غیرمستقیم بین بخش‌های اقتصادی و اجتماعی را در بر می‌گیرند. شبیه‌سازی سناریوها نیز نشان داد در بین بخش‌های دهگانه مورد بررسی بخش کشاورزی بیش از بخش‌های دیگر درآمد توزیع می‌نماید و پس از آن زیربخش کالاهای صنعتی بی‌دوام قرار دارد؛ در حالیکه 100 درصد درآمد ایجاد شده در بخش‌های معدن، کالاهای صنعتی بادوام، حمل و نقل، خدمات مالی و خدمات خصوصی در خود بخش‌ها توزیع می‌گردد و تراوشی به دیگر بخش‌ها ندارند. نیروی کار بخش صنعت و خدمات در اثر تغییر تقاضای برون‌زا (سرمایه‌گذاری و صادرات) بیشترین درآمد را از دست می‌دهند؛ در حالیکه کارگران بخش کشاورزی بیشترین درآمد را به دست می‌آورند. در طرف حساب سرمایه نیز در اثر شوک وارد بر متغیرهای برون‌زا، دریافتی سرمایه بخش‌های صنعت و معدن کاهش یافته، در صورتی که دریافتی حساب سرمایه بخش‌های کشاورزی و خدمات افزایش یافته است. توزیع درآمد ناشی از افزایش صادرات و سرمایه‌گذاری بخش‌های کشاورزی و صنعت بر درآمد خانوارها نشان داد که افزایش تقاضای بخش کشاورزی بیشترین تاثیر مثبت را بر توزیع درآمد خانوارها دارد و بخش‌های معدن، صنعت و خدمات در رتبه‌های بعدی قرار دارند. بعلاوه به جز تقاضای بخش‌های کشاورزی و کالاهای بی‌دوام، تقاضای نهایی سایر بخش‌ها تاثیر منفی بر توزیع درآمد خانوارهای روستایی دارد از طرف دیگر این دو بخش بیشترین تاثیر منفی را بر توزیع درآمد خانوارهای صاحب سرمایه شهری به جای می‌گذارند.