تعیین و تبه‌بندی فهرست محصولا تخاص کشاورزی ایران در چارچوب مذاکرات دور دوحه

بسیاری از کشورهای در حال توسعه عضو wtoبه دلیل نیاز به زمان بیشتری جهت توسعه اقتصادی، خواستار برقراری انعطاف بیشتر در بکارگیری قوانین، به خصوص در مورد برخی از محصولات کشاورزی می باشند. سایر اعضا با در نظر گرفتن اهمیت رفتار متفاوت با کشورهای در حال توسعه، نسبت به پذیرش قانونی مبنی بر انتخاب تعدادی از محصولات کشاورزی بر پایه سه معیار امنیت غذایی، امنیت معیشتی و توسعه روستایی به عنوان محصولات خاص توسط این کشورها اقدام نموده اند. بخش کشاورزی ایران سهم معنی داری را از شاخص های کلان اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی، اشتغال و صادرات غیر نفتی دارد. لذا تعیین محصولات خاص کشاورزی امکان آمادگی بیشتر برای سیاستگذاران و مذاکره کنندگان در جریان الحاق به wto را فراهم می آورد. بر این اساس این مطالعه اقدام به تعیین محصولات خاص ایران در دوره 88-1384 با استفاده از برخی شاخص های بین المللی و رتبه بندی این محصولات با استفاده از روش تاکسونومی عددی نموده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که 35 محصول کشاورزی در ایران برابر با 66 ردیف تعرفه 6 رقمی آسیب پذیرترین محصولات کشاورزی از نقطه نظر امینت غذایی، امنیت ‌معیشتی و توسعه روستایی در جریان آزادسازی تجاری می باشند.