اختیارات مدیران و مسئولیت آنها در موسسات غیرتجاری در حقوق ایران با نگاهی به حقوق انگلیس

نهاد مدیریت، به مثابه بازوی اجرایی یک شخص حقوقی است، تا جایی که اجرای تصمیمات اتخاذ شده از سوی هیات مدیره و حدود اختیارات آنان، می‌تواند بقای یک شخص حقوقی و فعالیت‌های پربازده و یا زیان‌آور آن را توجیه و تامین نماید. در حقوق ایران، رکن مدیریت موسسات غیرتجاری به مانند شرکت‌های تجاری، در رابطه با حدود مسئولیت مدیران مورد توجه قانون‌گذار قرار نگرفته؛ درحالیکه در حقوق انگلیس، به رکن مدیریت، حدود اختیارات و مسئولیت آنها توجه ویژه‌ای به عمل آمده است؛ بنابراین بررسی حقوق این کشور با نگاه تطبیقی، می‌تواند جهت اصلاح قوانین ایران و یا ایجاد دکترین حقوقی موثر افتد. نتایج پژوهش حاضراز طریق کتابخانه‌ای و با شیوه مطالعه تحلیلی- توصیفی نشان می‌دهد، در سیستم حقوقی ایران، در مواردی که به‌طور کلی قانون خاص یا اساسنامه، دلالتی بر جایگاه مدیران و میزان حدود اختیارات و مسئولیت آنان ندارد، پذیرش نمایندگی مدیران، مبتنی بر اعمال قواعد راجع به وکالت در قانون مدنی مفید و مقبول به نظر می‌رسد. در حقوق انگلیس، جایگاه مدیران در ارتباط با سازمان و اعضای مبتنی بر نوعی نمایندگی قراردادی و در ارتباط با اشخاص ثالث با حسن نیت، مبتنی بر نظریه رکنیت است؛ به این ترتیب با گستره دایره اختیارات مدیران، کلیه اعمال ایشان در مقابل اشخاص ثالث با حسن نیت، معتبر بوده و برای سازمان متبوع ضمان آور است مگر اینکه خلاف حسن نیت شخص ثالث اثبات گردد اما این به معنای عدم مسئولیت مدیر درباره اقدامات فراتر از اختیار خود در مقابل سازمان و اعضاء نخواهد بود.

a comparative study of the authorities and responsibilities of managers in non-commercial institutions (non-profit organizations) in iranian and english law

the management is like the executive arm of a legal person to the extent that the implementation of the decisions made by the board of directors and the limits of their authority can justify and ensure the survival of a legal person and its productive or harmful activities. in iranian law, the management pillar of non-commercial institutions, such as commercial companies, has not been considered by the legislator in relation to the limits of the managers’ responsibilities. while in english law, special attention has been paid to the management element, the limits of their authority and responsibilities. therefore  comparative study of the iranian and english law can be effective for the amendment of iranian law or the creation of legal doctrine. the results of the present research show through a library and analytical-descriptive study method that in iran’s legal system, in cases where the special law or statute does not indicate the position of managers and the extent of their authority and responsibilities, it is useful to apply the attorney law in civil law. in english law, the position of managers in relation to the organization and members is based on a type of contractual representation and in relation to the third parties with good faith, is based on the organ theory. in this way, all their actions in front of third parties with good faith are valid unless the bad faith of the third party is proven. but in this case, management is responsible for its actions in front of the organization and members.