شروط تحمیلی در قراردادهای منعقده بین صاحبان حرف

جایگاه برتر اقتصادی، اجتماعی و یا فکری برخی بنگاه‌های اقتصادی موجب گردیده است که این اشخاص در قراردادهای خود با سایر بنگاه‌های اقتصادی، شروط و مفاد قرارداد مطلوب خود را بر آنها تحمیل نمایند. با توجه به وضعیت فوق، این مقاله در صدد پاسخ به این پرسش اصلی می‌باشد که در قراردادهای بین صاحبان حرف از منظر قانون و رویه قضایی یک شرط باید واجد چه اوصافی باشد تا تحمیلی تلقی گردد و مبنای مقابله با چنین شروطی چه می‌باشد. نتایج مقاله نشان می‌دهد که علیرغم طرح نظریه‌های نوظهوری همانند نظریه هزینه‌های معامله به‌عنوان مبنای مقابله با شروط تحمیلی، در نظام حقوقی ایران کماکان می‌توان استدلال نمود که مبنای مقابله با این شروط قاعده لاضرر است. به‌علاوه نظر به اصول مهمی نظیر آزادی رقابت و امنیت قراردادی، در قراردادهای بین صاحبان حرف برخورد با چنین شروطی از سخت‌گیری کمتر و ضمانت‌اجرای منعطف‌تری برخوردار می‌باشد که از این حیث قابل نقد بوده و قانونگذار می‌باید ضمن بیان مولفه‌های دقیقی برای احراز چنین شروطی، ضمانت ‌اجرای قوی‌تری نظیر بطلان شروط تحمیلی را وضع نماید.

Uufair Terms in Contracts Between Businesses

The economic, social, psychological or intellectual superiority of some business enterprises has led them to impose their own favorite terms and conditions on the other enterprises. Therefore, this article intends to answer these main questions. From the point of view of law and judicial precedent, what are qualifications needs for the  terms between businesses to be considered unfair and what is the basis that justified control of unfair terms? The results of the research reveals that despite the advent of new theories such as the theory of transaction costs as a basis for dealing with unfair terms, it can still be argued that in the Iranian legal system, the basis for dealing with such terms is “No Loss Principle”. In addition, Couse of important principles such as freedom of competition and contractual security, there is less rigidity and more flexible enforcing guarantee in contracts between the businesses to such terms, which can be criticized. Thus, the and the legislator not only must provide more precise components to recognition of such terms, but also establish more strict enforcement guarantees such as annulation of those terms